Wezwanie do uiszczenia pozostałej części opłaty od pozwu w razie stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu
Postępowanie nakazowe; wniosek o nakaz zapłaty (art. 484 [1] k.p.c.) Obowiązek uiszczenia lub uzupełnienia opłaty po dekretacji pozwu i nadaniu mu biegu (art. 130[3] k.p.c.)
W uchwale 7 sędziów z dnia 26 października 2016 r., III CZP 44/16 SN przyjmujął, że w razie stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym sąd wzywa powoda - także gdy jest reprezentowany przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego - do uiszczenia pozostałej części opłaty od pozwu w terminie tygodniowym pod rygorem jego zwrotu.
Przy rozpoznawaniu zażalenia na zarządzenie przewodniczącego, wzywające stronę do uzupełnienia opłaty od pozwu, nie podlega badaniu zasadność stwierdzenia przez sąd braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym (tak uchwała SN z dnia 12 lutego 2009 r., III CZP 143/08).
Postanowienie SO w Szczecinie z dnia 29 marca 2017 r., VIII Gz 51/17
Standard: 9824 (pełna treść orzeczenia)
W razie stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym sąd wzywa powoda - także gdy jest reprezentowany przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego - do uiszczenia pozostałej części opłaty od pozwu w terminie tygodniowym pod rygorem jego zwrotu.
Art. 130 § 1 k.p.c. nie odnosi się do braku fiskalnego pozwu w razie stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, gdyż może on mieć zastosowanie do czasu, gdy w sprawie nie doszło do jej merytorycznego badania przez sąd.
Wykładnia logiczno-językowa uzasadniałaby zastosowanie w rozważanej sytuacji sposobu usuwania braku fiskalnego pozwu przewidzianego w art. 130[3] § 2 k.p.c. Należy jednak opowiedzieć się przeciwko zastosowaniu tego przepisu zarówno wprost, jak również przez analogię.
W omawianym przypadku nie ma zastosowania art. 130[3] § 1 k.p.c.
Zastosowanie przewidzianego w art. 130[3] § 2 k.p.c. mechanizmu usuwania braku fiskalnego pozwu umożliwiałoby omijanie obowiązku uiszczenia pełnej opłaty od pozwu. Nawet strona świadoma, że nie zachodzą przesłanki umożliwiające wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym mogłaby wnieść pozew wraz z wnioskiem o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, uiszczając obniżoną opłatę, a następnie -bez ujemnych konsekwencji dla możliwości kontynuowania postępowania -zignorować wezwanie przewodniczącego do uiszczenia opłaty uzupełniającej od pozwu, gdyż art. 130[3] § 2 k.p.c. nie zawiera rygoru egzekucji należnej opłaty w razie niewykonania obowiązku jej uiszczenia przez stronę zobowiązaną do opłacenia pisma procesowego. Konsekwencją zastosowania tego sposobu usuwania braku fiskalnego pozwu byłoby osłabienie funkcji, jakie pełni opłata od pozwu, tj. zarówno fiskalnej, jak również stworzenia pewnej bariery finansowej przeciwko pochopnemu wnoszeniu powództw.
Skoro żaden z analizowanych przepisów nie odnosi się do usuwania braku fiskalnego pozwu po stwierdzeniu braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, to w tym zakresie istnieje luka prawna, którą należy wypełnić przez zastosowanie analogiae legis.
Uchwała SN z dnia 26 października 2016 r., III CZP 44/16
Standard: 47556 (pełna treść orzeczenia)