Przejęcie przez zastawnika na własność praw inkorporowanych w papierach wartościowych

Jeżeli przedmiotem zastawu rejestrowego są prawa inkorporowane w akcjach, umowa zastawnicza powinna określać wartość tych praw.

Przepis art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy trafnie oceniany jest w piśmiennictwie jako pozwalający na przejęcie przez zastawnika na własność również praw inkorporowanych w papierach wartościowych (a więc także w akcjach), ale tylko wówczas, gdy w umowie zastawniczej podana została wartość tych praw albo sposób ustalenia ich wartości i to niezależnie od wskazania także wartości papierów wartościowych inkorporujących zastawione prawa. Obie wymienione wartości uznano w doktrynie za stanowiące różne kategorie, które w pewnych sytuacjach mogą, ale nie muszą być takie same co do ich wysokości.

I choć słusznie podniesiono w piśmiennictwie, a także w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że oba sposoby określenia wartości przedmiotu zastawu, wskazane w art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy, nie zawsze muszą sprowadzać się do wskazania jego wartości rynkowej, niekiedy trudnej nawet do określenia na dzień zaspokojenia się zastawnika, to jednak ocena sądu, czy dokonano ścisłego umownego oznaczenia albo określenia sposobu ustalenia wartości przedmiotu zastawu jest możliwa dopiero po uprzednim jednoznacznym przesądzeniu tego, co strony umowy zastawniczej uczyniły przedmiotem zastawu. Przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być bowiem zarówno prawa inkorporowane w akcjach, jak i akcje jako papiery wartościowe (rzeczy) inkorporujące te prawa, co wymaga adekwatnego określenia w umowie zastawniczej wartości jednoznacznie określonego w niej przedmiotu zastawu.

Wyrok SN z dnia 10 marca 2016 r., III CSK 167/15

Standard: 47527 (pełna treść orzeczenia)