Zarzut zasiedzenia nieruchomości w sprawie windykacyjnej

Typowym przykładem zarzutu niweczącego, podnoszonego w sprawach o ochronę własności (np. o wydanie rzeczy), jest zarzut pozwanego, że zasiedział prawo własności spornej nieruchomości, a więc nie przysługuje ono powodowi i nie może być podstawą roszczenia windykacyjnego lub negatoryjnego. Rozpoznanie tego zarzutu – i jego ewentualne uwzględnienie – polega na ustaleniu przez sąd, że doszło do zasiedzenia; ustalenie to następuje wyłącznie w uzasadnieniu orzeczenia – nie w sentencji – i wywołuje skutek wyłącznie między stronami sporu, doprowadzając do oddalenia powództwa.

Uwzględnienie postawionego przez pozwanego zarzutu niweczącego lub hamującego skutkuje tylko między stronami i tylko w sprawie, w której zarzut został zgłoszony, nie ma natomiast żadnego oddziaływania zewnętrznego, a w szczególności wobec osób trzecich lub w zakresie powagi rzeczy osądzonej. Zarzut pozwanego nie jest osądzany w rozumieniu art. 366 k.p.c., a jego rozpoznanie stanowi wyłącznie przesłankę orzeczenia co do istoty sprawy, a więc rozstrzygnięcia o przedstawionym przez powoda pod osąd żądaniu z uwzględnieniem prawdy materialnej (np. orz. SN z dnia 21 lutego 1930 r., lub wyrok SN z dnia 27 lutego 2004 r., V CK 190/03).

Uchwała SN z dnia 23 marca 2016 r., III CZP 101/15

Standard: 47517 (pełna treść orzeczenia)