Tryby podwyższenia kapitału zakładowego (art. 257 § 1 i 3 i art. 260 k.s.h.)

W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wyróżnia się trzy tryby podwyższania kapitału zakładowego.

Pierwszy, określany w piśmiennictwie jako zwykły, polega na podwyższeniu kapitału zakładowego przez zmianę umowy spółki. Zgodnie z art. 255 § 1 i 3 k.s.h., zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników, która musi być podjęta co najmniej większością dwóch trzecich głosów (art. 246 § 1 k.s.h.), a sama uchwała powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza.

Tych wymagań nie musi spełniać uchwała wspólników w przedmiocie podwyższenia kapitału zakładowego na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki przewidujących maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego i termin podwyższenia. Do jej przyjęcia wystarczy bezwzględna większość głosów. W tym trybie nie jest też wymagane zachowanie formy protokołu notarialnego.

Inny, szczególny tryb podwyższenia kapitału zakładowego ze środków spółki przewiduje art. 260 k.s.h. Charakteryzuje się tym, że podwyższenie następuje: wyłącznie z udziałem dotychczasowych wspólników (z wyjątkiem samej spółki - art. 260 § 4 k.s.h.); wyłącznie ze środków spółki i tylko przez zmianę umowy spółki. Ponadto wspólnikom przysługuje ustawowe prawo pierwszeństwa zarówno w przypadku ustanowienia nowych udziałów jak i podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych udziałów (art. 260 § 2 k.s.h.). Nie jest też potrzebne oświadczenie o objęciu udziałów oraz oświadczenie wszystkich członków zarządu o wniesieniu wkładów (art. 262 § 3 k.s.h.).

Uchwała SN z dnia 17 stycznia 2013 r., III CZP 57/12

Standard: 49855 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z art. 257 § 1 k.s.h. podwyższenie kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może nastąpić w dwojaki sposób, tj. w drodze zmiany umowy spółki (tzw. zwykłe podwyższenie kapitału zakładowego) oraz w trybie uproszczonym – bez zmiany umowy spółki, przy czym podwyższenie kapitału zakładowego w drugi ze wskazanych sposobów jest możliwe wyłącznie wtedy, gdy umowa spółki zawiera postanowienia określające maksymalną wysokość i termin podwyższenia kapitału w tym trybie (art. 257 § 1 in fine k.s.h.).

Zastrzeżenie w umowie spółki postanowień przewidujących możliwość podwyższenia kapitału zakładowego spółki w trybie uproszczonym nie wyklucza możliwości podwyższenia kapitału zakładowego w drodze zmiany umowy spółki.

O tym w jakim trybie następuje podwyższenie kapitału zakładowego decydują wspólnicy (zgromadzenie wspólników) dopiero na etapie podejmowania uchwały w przedmiocie podwyższenia kapitału zakładowego. To właśnie uchwała w przedmiocie podwyższenia kapitału zakładowego, a w przypadku gdy podwyższenie następuje w drodze zmiany umowy spółki, również uchwała w tym przedmiocie, inkorporuje w sobie wolę wspólników nie tylko co do określenia wysokości w jakiej kapitał zakładowy ma być podwyższony, sposobu jego podwyższenia (ustanowienie nowych udziałów czy podwyższenie wartości nominalnej dotychczas istniejących), ale także – co istotne – w przedmiocie trybu w jakim to podwyższenie ma nastąpić.

Z tej przyczyny zasadnicze znaczenie dla przesądzenia tego w jakim trybie następowało podwyższenie kapitału zakładowego pozwanej spółki należy przypisać wnioskom płynącym z zastosowania do oceny uchwały zgromadzenia wspólników w przedmiocie podwyższenia kapitału zakładowego spółki reguł wykładni oświadczeń woli (art. 65 k.c.) stosowanych do interpretacji uchwał organów spółek kapitałowych na podstawie odesłania wynikającego z art. 2 k.s.h.

Wyrok SN z dnia 20 października 2011 r., III CSK 5/11

Standard: 47462 (pełna treść orzeczenia)