Wykonywanie przez wierzyciela wszelkich praw i roszczenia dłużnika (art. 887 § 1 k.p.c.)

Powód, dochodzący na podstawie art. 887 § 1 w zw. z art. 902 k.p.c. od pozwanego (inwestora) roszczenia na rzecz swojego dłużnika (generalnego wykonawcy), powinien wykazać, że zajęte roszczenie o wynagrodzenie jest wymagalne, zgodnie z postanowieniami umowy o roboty budowlane z 15 lipca 2011 r. Wierzycielowi, dochodzącemu od trzeciodłużnika zajętej wierzytelności, przysługuje bowiem jedynie taki zakres uprawnień, jak jego dłużnikowi. Innymi słowy, powód może skutecznie domagać się spełnienia przez pozwanego świadczenia tylko wtedy, gdy takie uprawnienie przysługiwałoby generalnemu wykonawcy.

Zgodnie z art. 887 § 1 k.p.c. z mocy samego zajęcia wierzyciel może wykonywać wszelkie prawa i roszczenia dłużnika. Oznacza to, że  wierzyciel może dokonywać wszelkich czynności prawnych i faktycznych, które mają na celu realizację, w tym ochronę i dochodzenie, zajętej wierzytelności. Wierzyciel jest więc uprawniony np. do wezwania dłużnika do spełnienia świadczenia, aby postawić wierzytelność w stan wymagalności (art. 455 k.c.). Jeżeli  wymagalność świadczenia jest w danym stosunku prawnym uzależniona od przedstawienia dłużnikowi zajętej wierzytelności określonego dokumentu, np. faktury VAT, to wierzyciel na podstawie art. 887 § 1 k.p.c. w zw. z art. 902 k.p.c. jest bez wątpienia uprawniony do dokonania takiej czynności.

Wyrok SN z dnia 2 czerwca 2021 r., II CSKP 7/21

Standard: 57087 (pełna treść orzeczenia)

Jakkolwiek art. 887 § 1 zd. 1 odwołuje się do pojęcia „wszelkie”, to zasadzie nie należy go utożsamiać z całą wierzytelnością przysługującą dłużnikowi egzekwowanemu wobec poddłużnika, tylko wyznaczoną granicami własnej wierzytelności wierzyciela egzekwującego i czynnością zajęcia.

W judykaturze i piśmiennictwie zgodnie przyjęto, że działania dłużnika egzekwowanego doznają ograniczeń, gdyż muszą być podejmowane tylko w celu zaspokojenia wierzytelności i nie mogą pogorszyć prawnej sytuacji dłużnika jako takiej.

Postanowienie SN z dnia 15 września 2017 r., III CZP 40/17

Standard: 47084 (pełna treść orzeczenia)