Zasada samodzielności działania współuczestników w procesie

Pełnomocnik procesowy legitymujący się pełnomocnictwem lub pełnomocnictwami procesowymi pochodzącymi od współuczestników sporu może dokonywać czynności procesowych w imieniu wszystkich mocodawców lub tylko niektórych. Czynność podjęta w imieniu jednego współuczestnika nie ma jednak skutków w sferze prawnej pozostałych, chyba że współuczestnictwo ma charakter jednolity (art. 73 § 1 i 2 k.p.c.). Dlatego też pełnomocnik procesowy powinien starannie baczyć na to, w czyim imieniu - wszystkich współuczestników, niektórych, czy tylko jednego z nich - zamierza dokonać konkretnej czynności procesowej.

Postanowienie SN z dnia 28 sierpnia 2019 r., IV CZ 57/19

Standard: 65890 (pełna treść orzeczenia)

Podstawowa zasada działania współuczestników została wyrażona w art. 73 § 1 k.p.c., która stanowi, że każdy uczestnik postępowania cywilnego działa w imieniu własnym. Wiąże się to z respektowaniem zasady dyspozycyjności. Działanie w imieniu własnym oznacza, że współuczestnicy zwykli nie reprezentują się wzajemnie. Czynność procesowa współuczestnika zwykłego jest skuteczna tylko wobec niego. Nie jest natomiast skuteczna wobec pozostałych współuczestników. Zatem w powiązaniu z art. 74 k.p.c. regulacje te zawierają zasadę samodzielności działania współuczestników w procesie.

Wynika z niej, że działania poszczególnych współuczestników mogą wywierać skutek jedynie w stosunku do tych, którzy czynność procesową podjęli. Podobnie, zaniechanie dokonania czynności procesowej nie uniemożliwia dokonania tej czynności przez drugiego współuczestnika. W świetle tych regulacji każdy ze współuczestników działa na swoją rzecz, a więc zaskarża orzeczenie w swoim zakresie.

Uchwała SN z dnia 9 czerwca 2017 r., III CZP 21/17

Standard: 46982 (pełna treść orzeczenia)

Według art. 73 § 1 k.p.c. każdy współuczestnik działa w imieniu własnym, natomiast w myśl art. 74 k.p.c. - każdy ze współuczestników sporu ma prawo samodzielnie popierać sprawę. Przepisy te wyrażają zatem zasadę samodzielności działania współuczestników procesu, która oznacza, że każdy z nich - jeżeli nie jest współuczestnikiem jednolitym - działa ze skutkiem dla siebie. Mówiąc inaczej, czynności procesowe działającego współuczestnika są skuteczne tylko wobec niego samego, nie są zaś skuteczne w stosunku do pozostałych.

Wyrok SN z dnia 8 lutego 2000 r., II UKN 384/99

Standard: 53350 (pełna treść orzeczenia)