Zabezpieczenie wykonania orzeczenia na mieniu

Na mocy art. 4 ust. 2 ustawy nowelizującej z dnia 17 grudnia 2021 r. . o zmianie niektórych ustaw w związku z powołaniem Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości (Dz. U. poz. 2447) nowe brzmienie otrzymał art. 291 § 2 k.p.k. Tę jednostkę redakcyjną podzielono na dwa punkty oraz m.in. wskazano, że w razie popełnienia przestępstwa, w związku z którym można orzec przepadek wskazany w § 1 pkt 3 lub zwrot wskazany w § 1 pkt 5, zabezpieczenie wykonania orzeczenia może nastąpić również już po wszczęciu postępowania karnego – na mieniu, które podlegałoby przepadkowi lub zwrotowi na podstawie art. 44 k.k., jeżeli co do tego mienia na podstawie odrębnych przepisów zastosowano wstrzymanie transakcji lub blokadę rachunku (art. 291 § 2 pkt 2 lit. b k.p.k.).

O ile zostanie wykazane, iż środki zgromadzone na rachunku bankowym mogą być uznane za dowód w sprawie, zatem również za dowód rzeczowy (art. 236b k.p.k.), wydanie postanowienia, o którym mowa w art. 86 ust. 13 in fine ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (t.j. Dz. U z 2021 r., poz. 1132 ze zm.) jest dopuszczalne także wtedy, kiedy postępowanie karne znajduje się w fazie in rem.

Postanowienie SN z dnia 18 maja 2022 r., I KZP 7/21

Standard: 61244 (pełna treść orzeczenia)

Zabezpieczenie majątkowe może nastąpić zarówno w postępowaniu jurysdykcyjnym, jak i przygotowawczym, z tym, iż wyłącznie w fazie in personam. Środek ten może być stosowany wobec podejrzanego lub oskarżonego, a więc osoby co do której zebrane dowody dostatecznie uzasadniają podejrzenie popełnienia przestępstwa. Podkreśla się, że jest to wystarczająca przesłanka materialna uzasadniająca sięgnięcie po ten środek.

Według Trybunału Konstytucyjnego art. 291 § 1 k.p.k., normujący zabezpieczenie majątkowe, jest zgodny z zasadą demokratycznego państwa prawnego, proporcjonalności w ograniczeniu konstytucyjnych praw i wolności, domniemaniem niewinności, ochroną prawa własności oraz innych praw majątkowych. Trybunał Konstytucyjny wskazał, że zabezpieczenie majątkowe, jako mające charakter tymczasowy, wprawdzie godzi w prawo własności i inne prawa majątkowe, pozbawiając czasowo podejrzanego (oskarżonego) możliwości dysponowania określonym mieniem, jednakże uciążliwość ta, która spotyka podejrzanego (oskarżonego), ma na celu realizację jednego z podstawowych założeń demokratycznego państwa prawnego, jakim jest zagwarantowanie egzekucji wyroków sądów (por. wyrok TK z dnia 6 września 2004 r., SK 10/04).

Zabezpieczenie dowodu na podstawie przepisów art. 217 k.p.k., art. 219 – 224 k.p.k., art. 227 -236 k.p.k., nie wyklucza zastosowania instytucji zabezpieczenia majątkowego, czyli postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym może być wydane odnośnie rzeczy ruchomej stanowiącej dowód w sprawie.

Uchwała SN z dnia 9 listopada 2021 r., I KZP 3/21

Standard: 56411 (pełna treść orzeczenia)