Wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności ex delicto

Art. 443 k.c. przewiduje zbieg roszczeń odszkodowawczych z tytułu odpowiedzialności deliktowej i kontraktowej. Stanowi on też podstawę umożliwiającą odmienne uregulowanie tej kwestii przez wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności ex delicto. Aby powołać się na wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu czynu niedozwolonego zamiarem stron wyrażonym w umowie musi być modyfikacja przyjętej w art. 443 k.c. zasady w razie zbiegu reżimu odpowiedzialności odszkodowawczej deliktowej i kontraktowej.

Umowa wyłączająca lub ograniczająca odpowiedzialność deliktową musi dotyczyć tego samego czynu, z którego szkoda wynikła, stanowiącego zarazem niewykonanie lub nienależyte wykonanie istniejącego uprzednio zobowiązania.

Innymi słowy wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności ex delicto jest możliwe wówczas, gdy jednocześnie wchodzi w rachubę odpowiedzialność odszkodowawcza ex contractu.

Swoboda stron w zakresie modyfikacji na podstawie art. 443 k.c. odpowiedzialności ex delicto jest ograniczona przepisem art. 437 k.c., zgodnie z którym nie można wyłączyć ani ograniczyć z góry odpowiedzialności określonej w dwóch artykułach poprzedzających, tj. w art. 435 i art. 436 k.c. Z tej przyczyny nie można powołać się na umowne ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności deliktowej z powołaniem się na art. 443 k.c. wówczas, gdy dotyczy to roszczenia opartego na podstawie art. 435 § 1 k.c. Strony nie mogą więc wyłączyć możliwości dochodzenia roszczenia odszkodowawczego na tej podstawie prawnej, jak również oprzeć tej odpowiedzialności na dodatkowych przesłankach i innej zasadzie niż przewidzianych w przepisach ustawowych ani też ograniczyć zakresu tej odpowiedzialności.

Wyrok SN z dnia 28 października 2016 r., I CSK 661/15

Standard: 46747 (pełna treść orzeczenia)