Wezwanie dłużnika przez wierzyciela do wykonania zobowiązania, a bieg przedawnienia

Wezwanie dłużnika przez wierzyciela do wykonania zobowiązania, a bieg przedawnienia tych roszczeń rozpoczyna się w dniu, w którym świadczenie powinno być spełnione, gdyby wierzyciel wezwał dłużnika do wykonania zobowiązania w najwcześniej możliwym terminie. Biorąc pod uwagę, że najwcześniej możliwym terminem wezwania dłużnika przez wierzyciela do wykonania zobowiązania jest chwila powstania zobowiązania, zaś dłużnik zgodnie z art. 455 in fine k.c. ma spełnić świadczenie niezwłocznie po wezwaniu, dniem rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia powinien być, konkretnie, dzień odległy od daty powstania zobowiązania o okres niezbędny do spełnienia świadczenia, przy założeniu, że dłużnik działałby – uwzględniając całokształt okoliczności rzutujących na wykonanie zobowiązania – bez nieuzasadnionej zwłoki.

Wymagalność roszczenia należy łączyć z nadejściem ostatniego dnia pozwalającego dłużnikowi spełnić świadczenie zgodnie z treścią zobowiązania, zaś dzień tak rozumianej wymagalności może być utożsamiany z terminem spełnienia świadczenia także w zakresie zobowiązań bezterminowych.

Wezwanie dłużnika przez wierzyciela do wykonania zobowiązania bezterminowego nie jest przejawem możliwości żądania od dłużnika świadczenia, lecz aktem, który taką możliwość dopiero otwiera, „stawiając to zobowiązania w stan wymagalności” (por. wyroki SN: z dnia 29 listopada 1999 r., III CRN 474/98; z dnia 17 maja 2000 r., I CKN 302/00, z dnia 21 lutego 2002 r., IV CKN 793/00).

Konsekwentnie należy przyjąć, że wymagalność roszczeń wynikających z zobowiązań bezterminowych i początek biegu przedawnienia tych roszczeń powinny być określone zgodnie z art. 120 § 1 zdaniem drugim k.c. przy uwzględnieniu art. 455 in fine k.c., tak jak to wyżej zostało przedstawione.

Wyrok SN z dnia 24 kwietnia 2003 r., I CKN 316/01

Standard: 46740 (pełna treść orzeczenia)