Moment ustalenia dobrej wiary w sytuacji konstytutywnego wpisu prawa (art. 6 ust. 3 u.k.w.h)
Wyłączenie rękojmi wobec rozporządzeń nieodpłatnych i dokonywanych w złej wierze (art. 6 u.k.w.h.) Dobra wiara w stosunkach prawnorzeczowych Konstytutywny charakter wpisu do księgi wieczystej
Dla oceny dobrej lub złej wiary osoby, na rzecz której nastąpiło ustanowienie albo przeniesienie prawa użytkowania wieczystego, rozstrzygająca jest chwila złożenia wniosku o wpis tego prawa do księgi wieczystej.
Z art. 6 ust. 3 u.k.w.h., wynika, że chwila złożenia wniosku o wpis jest rozstrzygająca dla oceny dobrej lub złej wiary nabywcy. Ma to znaczenie w razie wystąpienia stanu niezgodności między wpisem prawa do księgi wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym. Wówczas istotna staje się odpowiedź na pytanie, czy określona osoba wiedziała o tej niezgodności albo z łatwością mogła się o niej dowiedzieć. W zdaniu drugim art. 6 ust. 3 u.k.w.h. jest mowa o sytuacji, gdy rozporządzenie prawem dochodzi do skutku dopiero po dokonaniu wpisu i wówczas rozstrzygający dla oceny dobrej lub złej wiary jest dzień, w którym rozporządzenie doszło do skutku. Jednakże najczęściej decydujące jest zawarcie umowy, będące kulminacją poziomu zainteresowania stron i ich wiedzy o okolicznościach dotyczących umowy. Jest tak dlatego, że z reguły zaraz potem składany jest wniosek o wpis, a więc jest oparty z zasady na tej samej wiedzy, która była w chwili zawarcia umowy.
Ze względu na to, że w art. 6 ust. 3 u.k.w.h. jest odwołanie się tylko do chwili złożenia wniosku o wpis, z czego nie wynika, czy rozporządzenie prawem nastąpiło ani czy wpis został skutecznie dokonany, czym się dopiero zajmuje wspomniane zdanie drugie tego przepisu, nie ma podstaw, aby go wiązać z art. 29 u.k.w.h. Ten ostatni przepis dotyczy wpisu do księgi wieczystej, a art. 6 ust. 3 u.k.w.h. -złożenia wniosku o wpis. Dlatego art. 29 u.k.w.h. ma znaczenie przy wykładni przepisów, w których ustawodawca odwołuje się do wpisu w księdze wieczystej i wtedy może być potrzebne - o czym wcześniej była mowa - uznanie mocy wstecznej wpisu do chwili złożenia wniosku o jego dokonanie. W art. 6 ust. 3 u.k.w.h. jest uregulowanie szczególne, odwołujące się do samego złożenia wniosku o wpis, a więc do innej okoliczności niż wskazana w art. 29 u.k.w.h., dlatego zastosowanie art. 6 ust. 3 u.k.w.h. nie jest uzależnione od dokonania wpisu.
Art. 6 ust. 3 u.k.w.h. łączy się z postępowaniem wszczętym na podstawie art. 10 u.k.w.h., a więc w ramach postępowania o wpis prawa do księgi wieczystej nie mieści się problematyka rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. Nieuzasadnione jest zatem zawężanie zastosowania art. 10 u.k.w.h. tylko do sytuacji, gdy wniosek o wpis został uwzględniony, gdyż chroni on interes podmiotów, których prawa mogły zostać naruszone w postępowaniu wieczystoksięgowym.
Uchwała SN z dnia 11 kwietnia 2019 r., III CZP 100/18
Standard: 46705 (pełna treść orzeczenia)