Kontrola merytoryczna w zakresie uchybia praworządności lub zasadom współżycia społecznego

ocena rozstrzygnięcia sądu polubownego pod kątem merytorycznym sprowadza się do oceny, czy nie uchybia ono praworządności lub zasadom współżycia społecznego. Uwzględniając powyższe rozwiązanie ustawowe Sąd Najwyższy zwracał uwagę, że sąd powszechny nie może w ramach postępowania o uchylenie wyroku sądu polubownego rozpoznawać merytorycznie sporu pomiędzy stronami postępowania arbitrażowego (por. wyrok z dnia 11 maja 2007 r., I CSK 82/07).

W orzecznictwie podkreślono również, że kwestionowanie wyroku sądu polubownego z uwagi na uchybienie praworządności lub zasadom współżycia społecznego nie może odbywać się poprzez wykazywanie i dowodzenie wadliwości natury prawnej lub faktycznej zapadłego rozstrzygnięcia wydanego przez sąd polubowny (wyrok SN z dnia 27 maja 1998 r., I CKN 709/97).

Według poglądu wyrażonego przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 maja 1997 r., I CKN 205/ 97 spełnieniem przesłanki określonej w art. 712 § 1 pkt 4 k.p.c. może być tylko takie naruszenie norm materialnoprawnych i to nawet o kogentnym charakterze, w wyniku którego orzeczenie sądu polubownego powoduje jawne pogwałcenie naczelnych zasad porządku prawnego lub godzi ono w określone zasady współżycia społecznego. W uzasadnieniu wyroku z dnia 21 grudnia 1973 r., I CR 663/73) Sąd Najwyższy stwierdził również, że mylnej wykładni prawa materialnego przez sąd polubowny nie można oceniać jako uchybienia praworządności

Wyrok SN z dnia 12 września 2007 r., I CSK 192/07

Standard: 46644 (pełna treść orzeczenia)

Rozstrzygnięcie uchybiające praworządności to m. in. takie, które sprzeciwia się naczelnym zasadom prawnym i będące sprzeczne z ogólnie przyjętym porządkiem prawnym obowiązującym w Rzeczypospolitej Polskiej. Inaczej mówiąc, wyrok sądu polubownego może uchybiać praworządności, jeżeli w swym wyniku prowadzi do rozstrzygnięcia gwałcącego obowiązujące zasady państwa prawa. 

Wyrok SN z dnia 8 grudnia 2006 r., V CSK 321/06

Standard: 46646 (pełna treść orzeczenia)