Stosunek członkostwa w stowarzyszeniu i jego prawna ochrona
Dobrowolne, samorządne, trwałe zrzeszenie o celach niezarobkowych (art. 2 pr.s.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Stosunek prawny członkostwa w stowarzyszeniu podlega ochronie sądowej w postępowaniu cywilnym. W ocenie Sądu Najwyższego, nawiązanie członkostwa w stowarzyszeniu prowadzi do powstania stosunku prawnego, który należy kwalifikować jako stosunek z zakresu prawa cywilnego w rozumieniu art. 1 k.p.c., stanowiący źródło cywilnych praw podmiotowych.
Okoliczność, że ustawa - Prawo o stowarzyszeniach, odmiennie niż przepisy kodeksu spółek handlowych (art. 249, art. 252, art. 422 i art. 425 k.s.h.) lub ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1560 z późn. zm., por. art. 24 § 6 i art. 42 tego aktu), nie zawiera wyraźnych przepisów pozwalających kwestionować uchwały organów stowarzyszenia, nie oznacza, że członkowi stowarzyszenia nie przysługuje ochrona sądowa, gdy uchwała zmierza do unicestwienia stosunku jego członkostwa
Postanowienie SN z dnia 21 września 2018 r., V CSK 561/17
Standard: 46349 (pełna treść orzeczenia)
Przystąpienie do stowarzyszenia następuje na podstawie dwustronnego oświadczenia woli, a wystąpienie albo usunięcie - oświadczenia jednostronnego (członka lub stowarzyszenia), których skutkiem jest rozwiązanie uprzednio zawartej umowy.
Konsekwencją przyjęcia teorii statutu, jako umowy i cywilnoprawnego charakteru stosunku członkostwa w organizacji społecznej (stowarzyszeniu) jest dopuszczenie możliwości zgłoszenia przez członka stowarzyszenia roszczenia o ochronę jego członkostwa na drodze sądowej, w trybie procesowym (uchwała SN z 6 stycznia 2005 r., III CZP 75/04, wyrok SN z 24 czerwca 2009 r., I CSK 535/08).
W celu ochrony stosunku członkostwa w przypadku uchybienia normie ustawowej można żądać stwierdzenia (ustalenia) nieważności uchwały (art. 58 § 1 k.c.), w razie sprzeczności uchwały władz stowarzyszenia z zasadami współżycia społecznego można domagać się stwierdzenia nieważności uchwały na podstawie art. 58 § 2 k.c., w przypadku zaś naruszenia postanowień statutu (czyli umowy) można żądać ustalenia istnienia stosunku członkostwa, względnie bezskuteczności uchwały pozbawiającej członkostwa.
Wprawdzie z mocy art. 29 ust. 1 pkt 2 Prawa stowarzyszeń sąd może na wniosek organu nadzoru lub prokuratora uchylić uchwałę stowarzyszenia sprzeczną z prawem lub statutem, ale jest to przepis szczególny, dający uprawnienie takie wyłącznie organowi nadzoru i prokuratorowi.
Zgodnie z art. 10. ust. 1. pkt 4 ustawy Prawo o stowarzyszeniach statut stowarzyszenia określa w szczególności sposób nabywania i utraty członkostwa, przyczyny utraty członkostwa oraz prawa i obowiązki członków.
Wyrok SA w Szczecinie z dnia 30 kwietnia 2015 r., I ACa 214/15
Standard: 46334 (pełna treść orzeczenia)