Pozwanie jednostki organizacyjnej bez osobowości prawnej i nieuprawnionej do reprezentowania osoby prawnej

Stosownie do art. 67 § 1 k.p.c. osoby prawne inne niż Skarb Państwa dokonują czynności procesowych przez swoje organy. Przepis art. 67 § 2 k.p.c. nie ma do nich zastosowania. 

Zachodzi pytanie, co należy uczynić, jeżeli w procesie okaże się, że pozwany nie ma osobowości prawnej, a jest tylko jednostką organizacyjną osoby prawnej, nieuprawnioną do jej reprezentowania? W postępowaniu pierwszoinstancyjnym nie ma przeszkód do stosowania art. 194 § 1 k.p.c.

W wypadku więc pozwania jednostki organizacyjnej osoby prawnej innej niż Skarb Państwa Sąd pierwszej instancji na wniosek powoda lub pozwanego wezwie tę osobę do wzięcia udziału w sprawie. W razie braku wniosku pozew podlega odrzuceniu na podstawie art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. ze względu na brak zdolności sądowej strony. W żadnym razie nie można traktować zmiany oznaczenia strony pozwanej jako tylko technicznego zabiegu. 

Konsekwencją błędnego oznaczenia strony jest to, że uprawniony organ osoby prawnej, która powinna zostać pozwana, nie mógł podejmować czynności procesowych wobec niedoręczenia mu odpisu pozwu, innych pism procesowych i zawiadomień o terminach. W myśl art. 198 § 1 k.p.c. Sąd powinien osobie wezwanej doręczyć odpisy pism procesowych i załączników. Osoba wezwana ma także uprawnienia wynikające z art. 198 § 3 k.p.c.

Przekształcenie podmiotowe na podstawie art. 194 § 1 k.p.c. może nastąpić przed sądem pierwszej instancji. Z mocy wyraźnego przepisu art. 391 § 1 k.p.c. jest wyłączone w postępowaniu apelacyjnym.

Postanowienie SN z dnia 6 czerwca 2001 r., V CZ 34/01

Standard: 46309