Odmowa rejestracji stowarzyszenia w kontekście wolności stowarzyszania się

Odmowa zarejestrowania tego stowarzyszenia nie narusza międzynarodowych zobowiązań Rzeczypospolitej Polskiej. Zarówno bowiem Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych ratyfikowany przez Polskę 3 marca 1977 r. (Dz. U. Nr 38, poz. 167), jak i Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, ratyfikowana przez Polskę 15 grudnia 1992 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284), nie przewidują nieograniczonej wolności stowarzyszania się. Dopuszczają one wprowadzanie ustawą ograniczeń tej wolności, które są konieczne w demokratycznym społeczeństwie w interesie bezpieczeństwa państwowego lub publicznego, porządku publicznego bądź dla ochrony zdrowia lub moralności publicznej albo praw i wolności innych osób (art. 22 ust. 2 Paktu, analogicznie art. 11 ust. 2 Konwencji).

Stanowi naruszenie porządku publicznego kreowanie nieistniejącego narodu, który miałby korzystać ze związanych z tym przywilejów przysługujących tylko mniejszościom narodowym. Jest to jednocześnie naruszenie praw innych osób, i to nie tylko stanowiących mniejszości narodowe, ale wszystkich obywateli Rzeczypospolitej.

Przyznanie pewnej grupie osób określonych przywilejów oznacza, że sytuacja pozostałych członków społeczeństwa ulega stosownemu pogorszeniu. W szczególności widoczne jest to w odniesieniu do prawa wyborczego. Jeżeli część osób może zostać posłami do Sejmu RP w sposób uprzywilejowany, to oznacza to, iż inni kandydaci do tego organu muszą pokonać wyższy próg wyborczy niż gdyby tych przywilejów nie było.

Zważyć także trzeba, że podstawowe cele stowarzyszenia mogą być realizowane bez zakwestionowanych postanowień statutu, a także jego nazwy. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. zrównuje bowiem prawa mniejszości etnicznych z prawami mniejszości narodowych w zakresie wolności zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji, rozwoju własnej kultury, tworzenia własnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych, instytucji służących ochronie tożsamości religijnej oraz uczestnictwa w rozstrzyganiu spraw dotyczących ich tożsamości kulturowej (art. 35).

Postanowienie SN z dnia 18 marca 1998 r., I PKN 4/98

Standard: 45905 (pełna treść orzeczenia)