Ustalenie przez powoda sprawcy czynu zabronionego, naruszyciela dóbr osobistych w internecie

Forum toczącego się postępowania cywilnego trudno uznać za właściwe do poszukiwania odpowiedzi na pytanie, kto jest sprawcą czynu niedozwolonego, z którego wynikają dochodzone roszczenia i w jakiej postaci czyn ten został popełniony. Tego rodzaju informacje powinny być przez powoda zebrane co do zasady przed wszczęciem postępowania, w którym dochodzi roszczeń cywilnych, w tym mających podstawę w art. 24 w związku z art. 23 k.c. Służy temu postępowanie o zabezpieczenie dowodów (art. 310-315 k.p.c., art. 2861 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej, tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 286; dalej - p.w.p., art. 80 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z 4 lutego 1994 r. - Prawo autorskie, tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1231, dalej - pr. aut.) oraz - w odniesieniu do sytuacji, gdy bez instytucjonalnego wsparcia trudno jest przyszłemu powodowi pozyskać informacje niezbędne do sformułowania i następnie popierania powództwa o usunięcie skutków naruszenia jego interesów - przewidziane przez ustawodawcę szczególne kategorie roszczeń informacyjnych i postępowań, w których są dochodzone (zob. art. 2862 p.w.p., art. 80 ust. 1 pkt 3 pr. aut.).

Drogą pozyskania informacji o osobie, z której wpisem w sieci Internet powód zamierzający wystąpić o ochronę dóbr osobistych wiąże zarzut ich naruszenia, i przeciwko której zamierza dochodzić roszczeń przysługujących mu w związku z naruszeniem, jest wystąpienie do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO) o nakazanie podmiotowi świadczącemu usługę dostępu do Internetu, aby udostępnił dane o osobie, która w związku ze świadczoną jej usługą dokonała konkretnych wpisów na forach internetowych. Do uchylenia tajemnicy telekomunikacyjnej, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 pr. telekom. może w takich przypadkach dojść na zasadach określonych w przepisach o ochronie danych osobowych w związku z art. 161 ust. 2 pr. telekom.

Jeżeli powód nie skorzystał z przedstawionej wyżej drogi pozyskania informacji o osobie naruszyciela jego dóbr osobistych, lecz w pozwie przeciwko konkretnej osobie zarzucił, że dopuściła się ona naruszenia jego dóbr osobistych przez dokonanie oznaczonych wpisów na forach internetowych, to - w razie gdy pozwany zaprzeczy twierdzeniom powoda identyfikującym go jako sprawcę naruszenia - sąd prowadzący postępowanie może zwrócić się do podmiotu świadczącego pozwanemu usługę dostępu do Internetu o informację pozwalającą zweryfikować prawdziwość twierdzenia powoda, na którym oparł żądanie udzielenia mu ochrony w związku z naruszeniem dóbr osobistych.

Celem tego wystąpienia nie może być pozyskanie danych osób niezaangażowanych w postępowanie w roli pozwanego, lecz weryfikacja zarzutu powoda sformułowanego w stosunku do konkretnego pozwanego. Podstawą zażądania tego rodzaju informacji jest art. 159 ust. 2 pkt 4 pr. telekom. w związku z art. 30, art. 32 ust. 2, art. 42 ust. 1, art. 45 ust. 1 Konstytucji, obligujące sąd do zrealizowania prawa do sądu w przypadku naruszenia praw i wolności powoda objętych ochroną prawną.

Uchwała SN z dnia 6 sierpnia 2020 r., III CZP 78/19

Standard: 45734 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy