Kontrola sądowa wskazanej przez stronę wartości zaskarżenia skargą kasacyjną

Dla określenia wartości przedmiotu zaskarżenia kasacyjnego miarodajna jest wyłącznie wartość przedmiotu podlegającego rzeczywistemu rozpoznaniu i rozstrzygnięciu, co wyklucza dowolność stron przy jej oznaczaniu. Sąd drugiej instancji nie tylko jest uprawniony, ale i zobowiązany do sprawdzenia - w razie wątpliwości - wskazanej w skardze wartości przedmiotu zaskarżenia.

Uprawnienie sądu obejmuje nie tylko skontrolowanie danych składających się na tę wartość, lecz także sposobu jej obliczenia (zob. postanowienie SN z dnia 10 marca 2011 r., III UZ 1/11).

Postanowienie SN z dnia 12 marca 2020 r., II UZ 4/20

Standard: 59909 (pełna treść orzeczenia)

Ograniczenia dopuszczalności skargi kasacyjnej dokonywane są ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia (ratio valoris), bądź rodzaj sprawy (ratio materiae). Z tych względów, wskazanie wartości przedmiotu zaskarżenia jest wymogiem formalnym skargi kasacyjnej (art. 398[4] § 3 k.p.c.).

Prawidłowość wypełnienia tego obowiązku podlega kontroli sądu drugiej instancji i Sądu Najwyższego, które mogą weryfikować prawidłowość wyliczenia wartości przedmiotu zaskarżenia na podstawie akt sprawy (por. postanowienie SN z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ 98/02). Sprawdzenie to jest niezbędne w szczególności wówczas, gdy z okoliczności sprawy wynika, że skarżący dokonał zawyżenia wskazanej wartości w celu obejścia przepisów procesowych, instrumentalnie zmierzając do przekroczenia progu wyznaczającego dopuszczalność skargi kasacyjnej (por. postanowienie SN z dnia 21 grudnia 2006 r., III CZ 89/06).

Zakres sprawdzenia ogranicza się do badania, czy strona prawidłowo podała wartość tej części przedmiotu sporu, która odpowiada zakresowi zaskarżenia kasacyjnego (por. postanowienie SN z dnia 26 marca 2015 r., V CZ 2/15).

Postanowienie SN z dnia 19 stycznia 2018 r., I CZ 148/17

Standard: 45714 (pełna treść orzeczenia)

Przepis art. 26 k.p.c. dotyczy bowiem postępowania pierwszoinstancyjnego i wyklucza ponowne badanie wartości przedmiotu sporu, a nie ocenę dopuszczalności skargi kasacyjnej i kontrolę wartości przedmiotu zaskarżenia, którą wskazał skarżący. W tym kontekście istotne jest, aby w sprawach, w których dopuszczalność skargi kasacyjnej uzależniona została od odpowiedniej wartości przedmiotu zaskarżenia, rozpoznaniu podlegały jedynie skargi rzeczywiście czyniące zadość wymaganiom ustawy (por. postanowienia SN z dnia: 24 maja 2001 r., IV CZ 20/01; 19 lutego 2014 r., V CSK 275/13).

Nie ma racjonalnych względów dla stanowiska, że o dopuszczalności skargi kasacyjnej miałaby decydować wartość przedmiotu zaskarżenia błędnie oznaczona lub celowo przez stronę zawyżona (por. postanowienie SN z dnia 20 stycznia 2015 r., V CZ 90/14).

Postanowienie SN z dnia 8 marca 2017 r., II UZ 80/16

Standard: 45892 (pełna treść orzeczenia)