Pojęcie majątku wspólnego w rozumieniu art. 124 ust. 1 Pr.Up.; masa upadłości

Użycie w art. 124 ust. 1 p.u. pojęcia "majątek wspólny" oznacza, iż do masy upadłości wchodzą wszystkie składniki majątku wspólnego objętego wspólnością w chwili ogłoszenia upadłości i w takiej właśnie postaci. W konsekwencji ogłoszenie upadłości nie powoduje przejścia ex lege na upadłego składników majątku wspólnego, celem bowiem tej regulacji nie jest poprawienie sytuacji majątkowej upadłego kosztem majątku jego małżonka. Małżonek upadłego posiada nadal udział w majątku wspólnym, z tym że jego uprawnienia wiążące się z takim udziałem przekształcają się w prawo zgłoszenia wierzytelności pieniężnej sędziemu - komisarzowi wraz z uprawnieniem do żądania ustalenia nierównych udziałów (art. 43 § 2 i 3 k.r.o.) (por. wyroki SN z dnia 10 listopada 1976 r., II CR 268/76 i z dnia 30 października 2008 r., II CSK 276/08, oraz postanowienia SN z dnia 7 listopada 2008 r., II CSK 317/08 i z dnia 16 października 2008 r., III CZP 97/08).

Artykuł 124 ust. 1 p.u. przewiduje wejście majątku wspólnego w skład masy upadłości w chwili jej ogłoszenia, niezależnie od zasadności domniemania wynikającego z art. 124 ust. 4 p.u. i możliwości małżonka dłużnika jego obalenia. 

Artykuł 124 ust. 1 zdanie drugie p.u. obejmuje jednak cały majątek wspólny, a nie jego składnik w postaci przedsiębiorstwa prowadzonego przez upadłego.

Uchwała SN z dnia 16 grudnia 2019 r., III CZP 7/19

Standard: 45650 (pełna treść orzeczenia)