Kognicja sądu w sprawach o stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu państwa obcego

Do zakresu rozpoznania wniosku o stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu państwa obcego należy ustalenie czy orzeczenie sądu innego państwa jest prawomocne i wykonalne w państwie wydania, jak też, czy nie zachodzi którakolwiek z przyczyn wymienionych w art. 34 i 35 rozp. nr 44/2001. Nie obejmuje on jednak uzależnienia uwzględnienia wniosku od badania czy wierzyciel może prowadzić egzekucję, czy też uzyskać świadczenie w szczególnym postępowaniu o charakterze egzekucyjnym, jakim jest postępowanie upadłościowe. Prowadziłoby to do kreowania dodatkowego warunku nakazującego wierzycielowi wykazywanie interesu w żądaniu stwierdzenia wykonalności orzeczenia, który przecież wynika z treści orzeczenia przyznającego mu skonkretyzowane świadczenie. Przyczyny odmowy uwzględnienia wniosku wymienione enumeratywnie w art. 45 ust. 1 rozp. nr 44/2001, nie zawierają takiego warunku.

Postępowanie w przedmiocie stwierdzenia wykonalności zostało połączone z nadaniem orzeczeniu klauzuli wykonalności, na co wskazuje art. 1151 § 1 k.p.c. Tego postępowania nie można utożsamiać z postępowaniem klauzulowym, przewidzianym dla krajowych tytułów egzekucyjnych, uregulowanym w przepisach art. 776 i następne k.p.c., chociaż przyjmuje się, że powinny być brane pod uwagę te kwestie, które w postępowaniu krajowym są przedmiotem badania w postępowaniu klauzulowym. Złożenie wniosku o stwierdzenie wykonalności zagranicznego orzeczenie nie jest postępowaniem o wierzytelność, o jakim mowa w przepisach art. 144, 145 i 236 pr. upadł. Wierzyciel dysponujący prawomocnym i wykonalnym orzeczeniem sądu państwa obcego nie musi wykazywać, że taka wierzytelność mu przysługuje. Odmowa stwierdzenia wykonalności, z uwagi na prowadzone postępowanie upadłościowe, stanowi wprowadzenie dodatkowego warunku, nieprzewidzianego w przepisach art. 34 i 35 rozp. nr 44/2001.

Skoro wykonanie orzeczenia sądu państwa obcego jest uzależnione od stwierdzenia jego wykonalności przez sąd w Polsce, to bez uzyskania takiego orzeczenia wierzyciel nie może podjąć działań zmierzających do odzyskania świadczenia przyznanego mu tym orzeczeniem.

Postanowienie SN z dnia 30 stycznia 2018 r., III CSK 388/16

Standard: 45625 (pełna treść orzeczenia)

Zakres kognicji sądu w postępowaniu klauzulowym, tak z uwagi na podlegające zbadaniu okoliczności, jak i środki dowodowe, przy wykorzystaniu których dochodzi do ich stwierdzenia, jest ograniczony. Tylko w ściśle określonych przypadkach sąd w postępowaniu klauzulowym obejmuje rozpoznaniem zdarzenia rodzące skutki materialnoprawne, decydujące o możliwości uznania, że stwierdzone tytułem egzekucyjnym uprawnienie bądź obowiązek przeszły na inną osobę niż wymieniony w tytule wierzyciel lub dłużnik.

Przestrzeganie przytoczonej wyżej zasady także w postępowaniu klauzulowym prowadzonym na podstawie art. 1150 k.p.c. pozwala na zrealizowanie sformułowanego w art. 36 Rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 zakazu dokonywania merytorycznej kontroli zagranicznych orzeczeń, którym ma być nadana klauzula wykonalności.

Postanowienie SN z dnia 10 czerwca 2016 r., IV CSK 636/15

Standard: 45620 (pełna treść orzeczenia)