Mylne oznaczenie pisma lub inne oczywiste niedokładności niestanowiące przeszkody do nadania pismu biegu (art. 130 § zd. ost. k.p.c.)

Formalizm, a także w niektórych przejawach rygoryzm prawa procesowego, jest - w granicach wyznaczanych jego celami i funkcją -zjawiskiem koniecznym i pożytecznym. W określonych sytuacjach uzasadnione i celowe są jednak pewne koncesje, które czyni sam ustawodawca lub które - w granicach rozsądku i poczucia sprawiedliwości - powinien czynić sąd (por. uz. uchwały SN z dnia 24 maja 2017 r., III CZP 2/17). Przykładem takich „deformalizujących” koncesji ustawowych jest art. 130 § 1 zdanie drugie k.p.c., który stwierdza, że mylne (w domyśle - wadliwe, błędne) oznaczenie pisma procesowego, a w istocie mylne nazwanie podejmowanej czynności procesowej, bo pisma procesowe są nośnikami takich czynności -a także inne oczywiste niedokładności - nie mogą być przeszkodą do nadania pismu biegu i rozpoznania go we właściwym trybie.

Należy wyraźnie odgraniczyć błąd w oznaczeniu pisma (czynności procesowej) od błędu w wyborze dokonywanej czynności.

Jeżeli podejmowana czynność procesowa spełnia wszystkie wymagane od niej przez ustawę cechy konstrukcyjne, to nie zachodzą przeszkody do nadania jej właściwego biegu tylko z tego powodu, że pismo będące nośnikiem tej czynności zostało opatrzone innym tytułem lub nazwą albo w ogóle nie zostało nazwane.

Działania zawodowego pełnomocnika nie może usprawiedliwiać błędne pouczenie o przysługującym środku zaskarżenia lub brak jakiegokolwiek pouczenia. W uchwale połączonych Izb - Izby Cywilnej oraz Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 22 listopada 2011 r., III CZP 38/11 Sąd Najwyższy wyjaśnił, że niepouczenie albo błędne pouczenie strony działającej bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego o dopuszczalności, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia nie ma wpływu na dobór oraz rozpoczęcie biegu terminu do wniesienia tego środka.

W konsekwencji należy zatem uznać, że zaskarżenia przez zawodowego pełnomocnika postanowienia wydanego przez referendarza sądowego nie skargą przewidzianą w art. 39822 k.p.c., lecz zażaleniem skierowanym do sądu drugiej instancji za pośrednictwem sądu pierwszej instancji, z wnioskiem o zmianę tego postanowienia lub o jego uchylenie i przekazanie do ponownego rozpoznania, art. 130 § 1 zdanie drugie k.p.c. nie ma zastosowania.

Uchwała SN z dnia 8 listopada 2019 r., III CZP 22/19

Standard: 45304 (pełna treść orzeczenia)

Oznaczenie przez stronę działającą bez adwokata lub radcy prawnego wnoszonego pisma jako skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia nie wystarczy do zakwalifikowania tego pisma jako skargi przewidzianej w art. 424[1] k.p.c. Sąd, biorąc pod uwagę uzasadnienie pisma oraz kontekst procesowy, powinien zbadać, jaki był rzeczywisty zamiar strony i co chciała osiągnąć (art. 130 § 1 k.p.c.).

Postanowienie SN z dnia 30 stycznia 2019 r., III CZ 47/18

Standard: 66296 (pełna treść orzeczenia)

Oczywista niedokładność pisma procesowego spełniającego wymagania apelacji - środka odwoławczego przysługującego od objętego zaskarżeniem orzeczenia - polegająca na określeniu go "zażaleniem", nie stanowi przeszkody do nadania mu właściwego biegu, także wtedy, gdy zostało sporządzone przez zawodowego pełnomocnika.

Art. 130 § 1 zdanie drugie k.p.c. daje stronom prawo do popełnienia oczywistego błędu, niepowodującego niekorzystnych skutków procesowych, przewidując, że mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne jego oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym.

Lege non distinquente nie powinno być wątpliwości, że przepis ten dotyczy także pism procesowych będących nośnikiem wnoszonych przez strony środków zaskarżenia, w tym pism sporządzanych przez zawodowego pełnomocnika.

Uchwała SN z dnia 24 maja 2017 r., III CZP 2/17

Standard: 45302 (pełna treść orzeczenia)