Odszkodowanie z art. 18 u.o.p.l. a roszczenia odszkodowawcze z art. 224, art. 225 w zw. z art. 230 k.c.

Odszkodowanie różni się od wynagrodzenia, o którym mowa w art. 224 § 2 w zw. z art. 230 k.c., co oznacza, że nawet gdyby relacje między byłym wynajmującym i byłym najemcą opisywać jako rodzaj stosunków między właścicielem i posiadaczem zależnym rzeczy, to art. 18 ust. 1-3 u.o.p.l. będący – w świetle zastrzeżenia w art. 230 in fine k.c. – regulacją szczególną wobec przepisów kodeksu cywilnego o wynagrodzeniu za korzystanie z rzeczy, miałby do tych stosunków zastosowanie z wyprzedzeniem art. 224 § 2 k.c. w związku z art. 230 k.c. (zob. uchwała SN z dnia 15 grudnia 2017 r., III CZP 81/17).

Użyte w art. 18 ust. 1 u.o.p.l. określenie właściciel powinno być zatem objaśniane z odwołaniem się do definicji ustalonej w art. 2 ust. 1 pkt 2 u.o.p.l., nawiązującej do stosunku obligacyjnego, na podstawie którego osoba zajmująca lokal była upoważniona do korzystania z niego, nie zaś do pojęć używanych w art. 224 § 2 w związku z art. 230 k.c. i wskazujących na podmioty, w relacjach między którymi istnieją roszczenia przewidziane tymi przepisami.

Z art. 18 ust. 1-3 u.o.p.l. nie wynika żaden związek między kształtowanymi przez te przepisy obowiązkami uiszczania odszkodowania a stwierdzeniem dobrej lub złej wiary osoby zajmującej lokal bez tytułu prawnego. Osoba korzystająca z lokalu mieszkalnego po ustaniu najmu do czasu przeprowadzenia w stosunku do niej postępowania egzekucyjnego niewątpliwie nie jest też posiadaczem samoistnym lokalu w rozumieniu art. 336 in princ. k.c., a co najwyżej – także z uwagi na kształt jej relacji z właścicielem wyznaczony przez ustawodawcę w art. 18 ust. 1-3 u.o.p.l. – posiadaczem zależnym tego lokalu w rozumieniu art. 336 in fine k.c.

Uchwała SN z dnia 8 listopada 2019 r., III CZP 28/19

Standard: 45270 (pełna treść orzeczenia)

Szczególny, w tym także ochronny charakter art. 18 ust. 1 u.o.p.l. wobec osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego, wyraża się także krótszym, wobec roszczeń uzupełniających z art. 224, 225 w zw. z art. 230 k.c. terminem przedawnienia, który jako właściwy dla roszczeń o świadczenia okresowe wynosi trzy lata.

Wyrok SN z dnia 25 kwietnia 2018 r., III CA 1/18

Standard: 45289 (pełna treść orzeczenia)