Odrzucenie spadku z mocy testamentu i przyjęcie spadku z mocy ustawy (art. 1022 k.c.)

W uchwale z dnia 15 stycznia 1991 r., lII CZP 75/90, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że jeżeli konkretny spadkobierca zostaje powołany do spadku z testamentu oraz należy do kręgu spadkobierców ustawowych, to – gdyby nie chciał dziedziczyć – musi złożyć osobne oświadczenia o odrzuceniu spadku w odniesieniu do każdej z podstaw, z których wynika jego powołanie do dziedziczenia.

Nie ma wątpliwości co do tego, że odrzucenie spadku z testamentu nie wyklucza przyjęcia go z ustawy (zob. art. 1022 k.c.), a termin do odrzucenia spadku na każdej z podstaw biegnie wprawdzie niezależnie, ale dziedziczenie testamentowe zawsze wyprzedza ustawowe, do którego nie dochodzi, gdy spadek zostaje nabyty na podstawie testamentu. Oznacza to, że nie ma też potrzeby składać oświadczenia o odrzuceniu spadku z ustawy, gdy ta podstawa nie jest rozważana jako możliwa w konkretnym stanie faktycznym podstawa dziedziczenia.

Skutki sytuacji, w której osoba składająca oświadczenie o odrzuceniu spadku pozostawała w błędnym przekonaniu co do tytułu, na podstawie którego została do niego powołana, jak i sytuacji, gdy nie złożyła oświadczenia pozostając w błędnym przekonaniu o skuteczności oświadczenia złożonego już wcześniej, mogą być sanowane z powołaniem się na art. 1019 k.c.

Uchwała SN z dnia 19 października 2018 r., III CZP 36/18

Standard: 45192 (pełna treść orzeczenia)