Ocena bezskuteczności egzekucji z uwzględnieniem zachowania wierzyciela, czy wyczerpał przysługujące mu środki

Nieuzyskanie przez wierzyciela zaspokojenia ze względu na niepodjęcie w stosownym czasie egzekucji przeciwko spółce, choć egzekucja była możliwa, zwalnia członka zarządu od odpowiedzialności na podstawie art. 298 k.h. (art. 299 k.s.h.) albowiem wierzyciel nie wykazał, iż egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna (wyroki SN z dnia 24 czerwca 2004 r., III CK 107/03; z dnia 10 lutego 2011 r., IV CSK 335/10; z dnia 16 listopada 2011 r., V CSK 515/10, z dnia 30 stycznia 2014 r., III CSK 70/13, z dnia 9 grudnia 2010 r., III CSK 46/10, z dnia 19 grudnia 2007 r., V CSK 315/07, z dnia 13 marca 2009 r., II CSK 543/08).

Tę przesłankę egzoneracyjną powinien udowodnić pozwany członek zarządu

Wyrok SN z dnia 25 sierpnia 2016 r., V CSK 699/15

Standard: 65069 (pełna treść orzeczenia)

Członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie ponosi odpowiedzialności na podstawie art. 298 k.h. (obecnie art. 299 k.s.h.), gdy wierzyciel nie uzyskał zaspokojenia z powodu niepodjęcia w stosownym czasie czynności egzekucyjnych przeciwko spółce, pod warunkiem, że ta egzekucja mogła przynieść realne efekty.

Ciężar dowodu, iż taka egzekucja byłaby efektywna spoczywa na dłużniku, gdyż odpowiedzialność członka zarządu spółki z o.o. opiera się na usuwalnym domniemaniu istnienia szkody i winy tego członka za jej powstanie (por. powołany wyrok SN z dnia 20 października 2005 r., II CK 152/05).

Wyrok SN z dnia 30 stycznia 2014 r., III CSK 70/13

Standard: 65358 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy

Członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie odpowiada na podstawie art. 299 k.s.h., jeżeli wierzyciel, którego wierzytelność została zabezpieczona umową przewłaszczenia, nie podjął – mając taką możliwość – skutecznych działań w celu zaspokojenia się z rzeczy objętych tą umową.

Członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie odpowiada na podstawie art. 299 k.s.h. w sytuacji, w której wierzyciel nie uzyskał zaspokojenia ze względu na niepodjęcie w stosownym czasie egzekucji przeciwko spółce, choć egzekucja była możliwa; bezskuteczność egzekucji musi być oceniana z uwzględnieniem zachowania wierzyciela, czy wyczerpał przysługujące mu środki, aby zaspokoić się z istniejącego majątku spółki (por. wyroki z dnia 19 grudnia 2007 r., V CSK 315/07, nie publ. i z dnia 10 kwietnia 2008 r., IV CSK 15/08).

Zaniedbania wierzyciela w uzyskaniu zaspokojenia z majątku spółki mogą zatem wyłączyć odpowiedzialność członka zarządu. Uwzględniając okoliczność, że to właśnie wierzyciel ma wpływ na sposób i zakres prowadzenia egzekucji, nie ma uzasadnienia pogląd o istnieniu odpowiedzialności członka zarządu w każdym wypadku, w którym ostatecznie egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna.

Wyrok SN z dnia 12 października 2011 r., II CSK 95/11

Standard: 45110 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy