Zakaz pokrywania się przedmiotu działalności gospodarczej fundacji z przedmiotem jej działalności statutowej

Z ustawowego wymagania prowadzenia działalności gospodarczej w rozmiarach służących realizacji celów fundacji nie wynika bezwzględny zakaz pokrywania się przedmiotu działalności gospodarczej fundacji z przedmiotem jej działalności statutowej.

Stosownie do art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (jedn. tekst: 1991 r. Nr 46, poz. 203 ze zm.), fundacja może prowadzić działalność gospodarczą w rozmiarach służących realizacji jej celów. Oznacza to, że działalność gospodarcza fundacji ma z jednej strony pozostawać w ścisłym związku z prowadzoną działalnością statutową, z drugiej jednak strony nie może stanowić wyłącznego zadania fundacji. Efekty działalności gospodarczej mają zatem tylko uzupełniać środki przeznaczone na działalność statutową.

 W myśl art. art. 1 ustawy o fundacjach, fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, jeżeli zaś fundacja ma prowadzić działalność gospodarczą, to tylko w rozmiarach służących realizacji jej celów (art. 5 ust. 5 ustawy).

Podporządkowanie rozmiarów działalności gospodarczej realizowanym przez fundację celom nie stwarza jednak bezwzględnej konieczności przedmiotowego rozdzielenia omawianych sfer działania. Akcent trzeba bowiem kłaść nie na treść postanowień statutowych, lecz na ich praktyczną realizację, przy czym chodzić powinno jedynie o zachowanie akcesoryjności czy też subsydiarności działalności gospodarczej względem działalności celowej (statutowej).

Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej trudno w ogóle w tej mierze konkretnie się wypowiadać, gdyż sytuację należy rozpatrywać dynamicznie. Dlatego też dopiero w trakcie realizacji celów fundacji oraz po podjęciu przez nią działalności gospodarczej możliwa jest miarodajna ocena, czy wyznaczone w art. 5 ust. 5 ustawy o fundacjach granice działalności gospodarczej są przestrzegane.

W razie przekroczenia tych granic znajdzie zastosowanie regulacja zawarta w art. 12 ustawy o fundacjach, dotycząca sądowego nadzoru nad działalnością fundacji.

Postanowienie SN z dnia 30 listopada 2000 r., I CKN 886/98

Standard: 44935 (pełna treść orzeczenia)