Uznanie roszczenia w przypadku osób prawnych

Uznanie niewłaściwe jest przede wszystkim wyrazem świadomości dłużnika ciążącego na nim zobowiązania, a więc aktem wiedzy. Wystarczająca przesłanką jest więc tu wiedza jednej z osób wchodzących w skład organu powołanego do reprezentowania dłużnika, tak jak wystarczy wina czy zła wiara u jednego z piastunów organu osoby prawnej, aby przypisać odpowiedzialność tej osobie. Warto dodać, że gdyby wymagać tu pełnej reprezentacji, prowadziłoby to w rezultacie do zakwestionowania sensu instytucji uznania niewłaściwego, która praktycznie nie różniła by się od uznania właściwego. 

Skierowane do wierzyciela oświadczenie jednego z członków zarządu spółki, w której obowiązuje reprezentacja dwuosobowa, o gotowości spłacania zobowiązania spółki w ratach, stanowi przejaw uznania niewłaściwego roszczenia, powodującego przerwanie biegu przedawnienia.

Wyrok SN z dnia 11 sierpnia 2011 r., I CSK 703/10

Standard: 45207 (pełna treść orzeczenia)

Przekonanie wierzyciela, iż dłużnik spełni świadczenie dobrowolnie jest uzasadnione już wtedy, gdy uznanie pochodzi od jednej z osób fizycznych, która według „zewnętrznej" oceny ma wpływ na decyzje podejmowane przez tę osobę prawną. Przykładowo, gdy przepisy lub statut danej organizacji przewidują reprezentację łączną (dwóch członków zarządu, dyrektor i główny księgowy), do przerwania biegu przedawnienia wystarczy na pewno uznanie długu przez jedną z tych osób. Inaczej mówiąc, stany subiektywne podmiotu warunkujące powstanie skutków przewidzianych przez ustawę, w odniesieniu do osób prawnych traktuje się w sposób szczególny.

Gdy organ osoby prawnej ma charakter kolektywny wystąpienie winy, złej wiary czy świadomości - choćby u jednej tylko z osób fizycznych wchodzących w skład organu decyduje o przypisaniu tych stanów osobie prawnej. Zmusza to do przyjęcia poglądu, że świadomość istnienia długu uzewnętrzniona przez jedną z osób fizycznych tworzących organ osoby prawnej stanowi uznanie niewłaściwe. Podobnie w sytuacji, gdy decyzja organu osoby prawnej wymaga zgody innego podmiotu (np. organu założycielskiego).

Zakomunikowanie stanowiska dłużnika jest skutecznym uznaniem niewłaściwym, choćby zgody brakowało.

Wyrok SN z dnia 28 stycznia 2005 r., V CK 380/04

Standard: 44858 (pełna treść orzeczenia)