Zaskarżalność zarządzeń ingerujących we władzę rodzicielską wydanych w trybie art. 109 k.r.o. w zw. z art. 569 § 2 k.p.c.

Zarządzenie, o którym mowa w art. 569 § 2 k.p.c., może być wydane, gdy nie toczy się żadna sprawa rodzinna lub opiekuńcza w stosunku do małoletniego, jak i w ramach toczącego się postępowania w takiej sprawie. Gdy zostało wydane w ramach toczącego się postępowania w sprawie rodzinnej lub opiekuńczej w stosunku do małoletniego, to jest zbliżone funkcją do postanowienia zabezpieczającego, i - mimo braku wyraźnej podstawy normatywnej - podlega zaskarżeniu zażaleniem.

Postanowienie zawierające zarządzenie, o którym mowa w art. 569 § 2 k.p.c., wydane wtedy, gdy nie toczy się żadna inna sprawa rodzinna lub opiekuńcza w stosunku do małoletniego, jest postanowieniem wydanym „w sprawie”, której przedmiotem jest wydanie takiego zarządzenia. Jest zatem postanowieniem orzekającym co do istoty tej sprawy w rozumieniu art. 518 zdanie pierwsze k.p.c. Na postanowienie takie przysługuje zatem apelacja.

Wyrok SN z dnia 28 maja 2021 r., III CSKP 6/21

Standard: 86085 (pełna treść orzeczenia)

Na postanowienie sądu opiekuńczego zawierające zarządzenie, o którym mowa w art. 569 § 2 k.p.c., wydane w sprawie "na czas toczącego się postępowania", przysługuje zażalenie na podstawie art. 741 k.p.c.

W myśl art. 518 zdanie drugie k.p.c. do przyjęcia, że na postanowienie to przysługuje zażalenie, niezbędny jest stanowiący o tym przepis ustawy. Przepisu, który wprost stanowi, że na postanowienie zawierające zarządzenie, o którym mowa w art. 569 § 2 k.p.c., przysługuje zażalenie, nie ma. W szczególności nie ma takiego przepisu ani wśród przepisów kodeksu postępowania cywilnego regulujących postępowanie nieprocesowe w innych, poza małżeńskimi, sprawach z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli (art. 568-5781), ani nie zawiera go art. 394 § 1 k.p.c., mający odpowiednie zastosowanie do spraw rozpoznawanych w trybie nieprocesowym (art. 13 § 2 k.p.c.). Trzeba jednak zauważyć, że postanowienie zawierające zarządzenie, o którym mowa w art. 569 § 2 k.p.c., wydane w ramach toczącej się sprawy rodzinnej lub opiekuńczej, zwłaszcza gdy wydane zostało „na czas toczącego się postępowania” – jak miało to miejsce w rozpatrywanym przypadku – spełnia funkcję postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia (art. 730 k.p.c.).

Postanowienia zawierające zarządzenia wydane na podstawie art. 569 § 2 k.p.c., jako ingerujące w wykonywanie władzy rodzicielskiej i decydujące o osobie małoletniego (pozostającego pod opieką), mają z reguły znaczną doniosłość. Wydane w wypadkach nagłych, siłą rzeczy narażone są na ryzyko błędu, trudno więc akceptować brak możliwości poddania ich kontroli przez sąd wyższej instancji.

Uchwała SN z dnia 7 października 2008 r., III CZP 83/08

Standard: 44544 (pełna treść orzeczenia)