Odpowiednie stosowanie przepisów o prokuratorze (art. 63[4] k.p.c.)

Przegrywający sprawę rzecznik konsumentów, który wytaczając powództwo nie działał na rzecz konsumenta, jest zobowiązany do zwrotu kosztów procesu wygrywającemu (art. 98 § 1 k.p.c.).

Zgodnie z odesłaniem z art. 63[4] k.p.c. mają do niego odpowiednie zastosowanie przepisy o prokuratorze, w tym również art. 106 k.p.c., który przewiduje, że udział prokuratora w sprawie nie uzasadnia zasądzenia zwrotu kosztów na rzecz Skarbu Państwa ani od Skarbu Państwa. Uregulowanie to nie ma jednak zastosowania, w razie wytoczenia przez prokuratora powództwa na podstawie art. 7 i 57 k.p.c. (por. wyrok SN z dnia 5 maja 2989 r., II CR 155/89, niepubl.), a zatem w wypadkach realizowania przez prokuratora samodzielnego uprawnienia do inicjowania postępowań sądowych.

Odpowiednie zatem stosowanie do rzecznika konsumentów tego przepisu może dotyczyć jedynie jego udziału w sprawie cywilnej związanego z działaniem na rzecz oznaczonej osoby. Samodzielne zaś uprawnienie rzecznika konsumentów do występowania z roszczeniami w ramach uprawnienia z art. 12 ust. 4 wymienionej ustawy nie zwalnia go od odpowiedzialności z tytułu kosztów postępowania względem strony pozwanej, która wygrała sprawę. W ramach orzekania o tych kosztach sąd stosuje przepisy regulujące zasady zwrotu kosztów procesu, objęte tytułem V działem I k.p.c.

Postanowienie SN z dnia 17 kwietnia 2013 r., V CZ 124/12

Standard: 43707 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy

Zawarta w art. 63[3] k.p.c. klauzula odpowiedniego stosowania do rzecznika przepisów o prokuratorze nie pozwala na odniesienie do niego zwolnienia przewidzianego dla prokuratora w art. 87[1] § 2 k.p.c. Unormowaniu zawartemu w art. 63[3] k.p.c. (por. także art. 62 i 63[2]) należy przeciwstawić przepis art. 14 pkt 6 dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (jedn. tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 14, poz. 147 ze zm.), z którego jasno wynika, że Rzecznik Praw Obywatelskich może występować w postępowaniu cywilnym „na prawach przysługujących prokuratorowi”. Różnica sformułowań jest oczywista i wynika z niej, że Rzecznik Praw Obywatelskich ma w postępowaniu cywilnym wszystkie prawa prokuratora – ze zwolnieniem z przymusu adwokacko-radcowskiego włącznie – nie dysponuje nimi natomiast rzecznik konsumentów; w odniesieniu do niego przepisy o prokuratorze mają tylko odpowiednie zastosowanie, co – stosownie do okoliczności oraz dyrektyw odpowiedniego stosowania prawa – nie oznacza automatycznego przyznania mu wszystkich praw i powinności prokuratora. Bez wątpienia nie ma przekonywających argumentów za stosowaniem do powiatowego (miejskiego) rzecznika konsumentów zwolnienia przewidzianego w art. 87[1] § 2 k.p.c., a w każdym razie należy uznać, że gdyby ustawodawca zamierzał udzielić rzecznikowi takiego zwolnienia, zastosowałby formułę użytą w ustawie o Rzeczniku Praw Obywatelskich.

Uchwała SN z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 28/11

Standard: 44062 (pełna treść orzeczenia)