Bezprawność nieuczciwej praktyki rynkowej
Zakaz stosowania nieuczciwych praktyk (art. 3 u.p.n.p.r.)
Bezprawność jest rozumiana jako sprzeczność z obowiązującym porządkiem prawnym t.j. z normami prawa lub dobrymi obyczajami. Interes konsumentów, który może być naruszony działaniem przedsiębiorcy, to jedynie interes prawny rozumiany jako określone potrzeby konsumenta uznane przez ustawodawcę za godne ochrony.
Na mocy art. 4 ust. 1 ustawy u.p.n.pprr nieuczciwa praktyka rynkowa to praktyka, która jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed, w trakcie lub po zawarciu umowy.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 29 listopada 2016 r., VI ACa 1067/15
Standard: 43648 (pełna treść orzeczenia)
Jednym z głównych kryteriów kwalifikacyjnych zachowania przedsiębiorcy jako praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumenta jest bezprawność działania (zaniechania), czyli jego sprzeczność z prawem. Bezprawność ma przy tym charakter obiektywny. Dla stwierdzenia bezprawności działania przedsiębiorcy bez znaczenia pozostaje strona podmiotowa czynu, tj. wina sprawcy (w znaczeniu subiektywnym, oznaczającym wadliwość procesu decyzyjnego sprawcy) i stopień tej winy (umyślność lub nieumyślność), a także świadomość istnienia naruszonych norm prawnych.
Bezprawność działania/zaniechania polega na naruszeniu przepisów przyznających konsumentowi jakiekolwiek uprawnienie, którego korelatem jest powstanie po stronie przedsiębiorcy obowiązku określonego zachowania (uchwała SN z dnia 13 lipca 2006 r., III SZP 3/06 oraz postanowienie z dnia 13 grudnia 2012 r, III SK 25/12 i wyroki z dnia 12 lutego 2014 r., III SK 18/13 i z dnia 27 sierpnia 2014 r., III SK 80/13).
Niewątpliwie bezprawność jako sprzeczność z przepisami prawa obejmuje sprzeczność z przepisami prawa krajowego (ustaw i rozporządzeń, aktów prawa miejscowego), a także umów międzynarodowych oraz przepisów prawa wspólnotowego, które mają bezpośredni skutek na terenie Polski. Bezprawność bywa jednak rozumiana szerzej, jako sprzeczność z obowiązującym porządkiem prawnym, który tworzą nie tylko normy prawa powszechnie obowiązującego, ale także nakazy i zakazy wynikające z zasad współżycia społecznego i dobrych obyczajów.
Wyrok SN z dnia 16 kwietnia 2015 r., III SK 24/14
Standard: 43668 (pełna treść orzeczenia)