Oznaczenie przedsiębiorstwa nazwiskiem wprowadzające w błąd (art. 6 u. z.n.k.)

Art. 43 [3] § 1 k.c. wprowadza wymóg dbania o dostateczne odróżnienie firmy przedsiębiorcy od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku. Art. 6 ust. 1 u.z.n.k. nakłada jednocześnie na przedsiębiorcę obowiązek podjęcia środków mających na celu usunięcie niebezpieczeństwa wprowadzenia w błąd osób trzecich w przypadku, gdy takie ryzyko istnieje, jeśli oznaczenie przez niego przedsiębiorstwa nazwiskiem może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości z innym przedsiębiorstwem, które wcześniej używało podobnego oznaczenia. 

Osoba fizyczna ma prawo (a stosownie do art. 43 [4] k.c. także obowiązek) do oznaczenia swojej działalności gospodarczej firmą obejmującą własne nazwisko, a prawo to nie może być ograniczone przez fakt występowania identycznych lub podobnych nazwisk, z tym, że przedsiębiorca posługując się takim oznaczeniem przedsiębiorstwa powinien baczyć na to, by posługiwać się nim uczciwie i nie wprowadzać kontrahentów w błąd.

W świetle art. 6 u.z.n.k. tylko w przypadku, gdy oznaczenie przedsiębiorstwa nazwiskiem przedsiębiorcy może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości z innym przedsiębiorstwem, które wcześniej używało podobnego oznaczenia, przedsiębiorca ten powinien podjąć środki mające na celu usunięcie niebezpieczeństwa wprowadzenia w błąd osób trzecich, a na żądanie zainteresowanego sąd wyda orzeczenie nakazujące przedsiębiorcy, który później zaczął używać tego oznaczenia, podjęcie stosownych środków zapobiegających, polegających w szczególności na wprowadzeniu zmian w oznaczeniu przedsiębiorstwa, ograniczeniu zakresu terytorialnego używania oznaczenia lub jego używaniu w określony sposób, brak było podstaw do udzielenia powódce dalej idącej ochrony.

Przepis ten oparty jest bowiem na założeniu, że każdy podmiot może oznaczać swoim nazwiskiem prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo. To z kolei powoduje, że pomimo pierwszeństwa używania na rynku oznaczenia w postaci konkretnego nazwiska, nie można zakazać przedsiębiorcy, który później rozpoczął stosowania nazwiska na oznaczenie przedsiębiorstwa, jego używania w charakterze oznaczenia przedsiębiorstwa.

Nazwisko stanowi dobro osobiste człowieka, co powoduje, iż nie jest możliwe zakazanie posługiwania się własnym nazwiskiem, nawet w wypadku wcześniejszego jego używania w obrocie przez inny podmiot. Jedynie w sytuacji, gdy może ono wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości z innym przedsiębiorcą, powinien zostać zmieniony sposób korzystania z takiego nazwiska.

Jeżeli więc pozwani podjęli działania, które w obiektywnym odbiorze, pozwalają na odróżnianie przedsiębiorstw prowadzonych przez strony, to stosowanie ostatecznego rozwiązania, jakim byłoby nakazanie zaprzestania używania nazwiska pozwanego M. H. dla oznaczenia prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, pozostawałoby w sprzeczności z art. 6 u.z.n.k.

Faktem jest, że nazwisko noszone przez powódkę zostało zarejestrowane jako element znaku towarowego, jednak również w świetle przepisów ustawy Prawo własności przemysłowej, skutkiem takiej rejestracji nie jest uzyskanie bezwzględnego prawa do żądania zakazania używania przez inną osobę jej nazwiska, gdyż art. 156 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 p.w.p. wyraźnie stanowi, że uprawniony z prawa ochronnego na znak towarowy nie może zakazać używania w obrocie nazwiska albo nazw lub innych oznaczeń indywidualizujących danego przedsiębiorcę lub jego przedsiębiorstwo wówczas, gdy używanie takich oznaczeń odpowiada usprawiedliwionym potrzebom używającego i nabywców towarów i jednocześnie jest zgodne z uczciwymi praktykami w produkcji, handlu lub usługach. Tylko zatem w razie braku spełnienia powyższych warunków, uprawniony z prawa ochronnego może zakazać innemu podmiotowi posługiwania się własnym nazwiskiem.

Wyrok SA w Szczecinie z dnia 30 maja 2018 r., I AGa 114/18

Standard: 43626 (pełna treść orzeczenia)