Pojęcia i zwroty niedookreślone, nieostre; klauzule generalne

Użycie zwrotu niedookreślonego ma służyć zapewnieniu koniecznego stopnia elastyczności tekstu prawnego. Zwrot niedookreślony (nieostry) ma "pas nieostrości", użycie go niesie ze sobą pewną swobodę w zaliczaniu danych przedmiotów do danego zakresu (należy przy tym jednak zaznaczyć dobitnie, że tylko we fragmencie pasa nieostrości, bo poza nim nie ma żadnej konstytucyjnej swobody tzw. "luzu decyzyjnego").

Z samego faktu użycia przez ustawodawcę danego zwrotu niedookreślonego nie można wysnuwać wniosku o jego niekonstytucyjności.

Wyrok TK z dnia 23 listopada 2016 r., K 6/14

Standard: 738 (pełna treść orzeczenia)

Posłużenie się zwrotami i wyrażeniami niedookreślonymi oraz klauzulami generalnymi wynika nieraz z konieczności uwzględnienia podczas kształtowania norm prawnych (abstrakcyjnych i generalnych) różnorodności okoliczności faktycznych, które obejmuje hipoteza normy. Taka technika legislacyjna pozwala uniknąć nadmiernej kazuistyki, która w skrajnej postaci prowadzi do przekreślenia abstrakcyjnego charakteru norm prawnych.

Trybunał wskazywał już w swoim orzecznictwie, że "nieostrość czy niedookreśloność pojęć prawnych sprzyja uelastycznieniu porządku prawnego i uczynieniu go wrażliwym na zachodzące w rzeczywistości stany faktyczne, a przez to przyczyniać się powinna do pełniejszego wyrażenia w trakcie stosowania prawa wartości, które wynikają z zasady państwa prawnego (...).

Wyrok TK z dnia 9 czerwca 2015 r., SK 47/13

Standard: 739 (pełna treść orzeczenia)