Niewykonanie pełnego wymiaru pracy albo potrąceń (art. 64 k.k.w.)

Działając na podstawie art. 64 k.k.w. – w przypadku braku wykonania pełnego wymiaru pracy lub innych obowiązków związanych z karą ograniczenia wolności – sąd bada, czy i w jakim zakresie można ją uznać za wykonaną ze względu na osiągnięte cele tej kary.

Ocenę, czy cele kary zostały osiągnięte należy wiązać z tymi celami kary ograniczenia wolności, które wskazane są w przepisie art. 53 k.k.w. Zatem obowiązkiem sądu orzekającego w tym przedmiocie jest zasięgnięcie informacji w zakładzie pracy, w którym była ona wykonywana i od kuratora sądowego dla ustalenia, czy skazany pracował sumiennie, przestrzegał w miejscu pracy porządku i dyscypliny oraz czy przepracowany okres w wystarczającym stopniu ukształtował w nim społecznie pożądane postawy, w szczególności poczucie odpowiedzialności i potrzebę przestrzegania zasad porządku prawnego.

Przepis art. 64 k.k.w. nie stawia żadnych ograniczeń możliwości uznania kary za wykonaną wynikających z zakresu niewykonanej pracy lub niezrealizowanych obowiązków, z wyjątkiem obowiązku naprawienia szkody.

W odniesieniu do obowiązków innych niż naprawienie szkody, ocena sądu orzekającego, czy i w jakim stopniu k.o.w. została wykonana, jest związana jedynie z wymaganiem osiągnięcia celów kary. Zatem brak realizacji tych obowiązków w całej rozciągłości lub tylko w pewnym zakresie, nie jest przeszkodą do uznania k.o.w. za wykonaną – nawet w całości. Sytuacja przedstawia się odmiennie, gdy chodzi o obowiązek naprawienia szkody. Brak jego realizacji do pełnej wysokości określonej w wyroku, zawsze prowadzi do uznania, że k.o.w. – w tej części – nie została wykonana, niezależnie od tego, czy do wyrównania wciąż pozostaje pełna należność, czy też zobowiązanie w jakimś stopniu zostało spełnione. Jednocześnie, dopiero stwierdzenie przez sąd wykonawczy – w oparciu o przepis art. 64 k.k.w. – braku wykonania całości lub części kary, otwiera drogę do rozważenia, czy niewykonanie obowiązku jest wynikiem uchylania się od odbycia k.o.w. i może być podstawą do zastosowania instytucji przewidzianej w przepisie art. 65 k.k.w. 

Konsekwencją ustalenia, że brak realizacji obowiązków wynikających z art. 34 § 2 k.k. lub nałożonych na podstawie art. 36 § 2 k.k. w zw. z art. 72 § 1 pkt 2, 3 lub 5 oraz § 2 k.k., ma charakter uchylania się od odbywania kary ograniczenia wolności w rozumieniu przepisu art. 65 § 1 k.k.w., jest orzeczenie kary zastępczej – w pierwszej kolejności – grzywny, a gdy jej orzeczenie byłoby niecelowe z uwagi na brak możliwości jej uiszczenia lub ściągnięcia w drodze egzekucji – kary zastępczej pozbawienia wolności. 

Uchwała SN z dnia 25 lutego 2002 r., I KZP 2/02

Standard: 43298 (pełna treść orzeczenia)