Przywrócenie terminu do złożenia środka odwoławczego

Podjęcie decyzji o odmowie bądź przywróceniu terminu do wniesienia kasacji należy do wyłącznej kompetencji sądu i może nastąpić jedynie wtedy, gdy zaistnieją warunki do merytorycznego rozpoznania wniosku. Co istotne, nie ma tu zastosowania reguła przyjęta w art. 126 § 3 k.p.k. dopuszczająca zażalenie na odmowę przywrócenia terminu, albowiem ustawodawca, w tzw. postępowaniu okołokasacyjnym, wyłączył możliwość wnoszenia zażalenia na odmowę przywrócenia terminu do wniesienia kasacji (por. treść art. 528 § 1 pkt 3 k.p.k.).

Ustawodawca wyłączył dopuszczalność zażalenia na odmowę przywrócenia terminu do wniesienia kasacji tylko dlatego, że zasadność tej odmowy i tak podlegać będzie kontroli instancyjnej w razie zażalenia na postanowienia o odmowie przyjęcia kasacji (por. np. postanowienie SN z dnia 6 marca 2003 r., II KZ 5/03).

W przypadku wydania zarządzenia w przedmiocie uznania wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia kasacji za bezskuteczny w ogóle nie dochodzi do skutecznego uruchomienia postępowania o przywrócenie terminu, gdyż taki wniosek o przywrócenie terminu nie wywołuje skutku, jaki jest z nim związany. Skoro zatem nie zostało zainicjowane postępowanie, któremu początek daje dopiero skuteczne wniesienie pisma procesowego, to z tego względu nie może zapaść orzeczenie sądu, a jedynie zarządzenie prezesa podjęte w ramach wstępnej kontroli prawidłowości wniosku zmierzającego do wszczęcia postępowania kasacyjnego. W przypadku zarządzenia o uznaniu wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia kasacji za bezskuteczny nie ma zastosowania unormowanie art. 528 § 1 pkt 3 k.p.k., albowiem jest to przepis szczególny, w którym ustawodawca wprowadził niezaskarżalność orzeczenia sądu, a wobec zakazu rozszerzającej interpretacji przepisów szczególnych, nie może on odnosić się do zarządzenia prezesa (przewodniczącego wydziału, upoważnionego sędziego). Poza tym zarządzenie takie nie zawiera merytorycznego rozstrzygnięcia w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu, lecz tylko o bezskuteczności złożonego wniosku (por. postanowienie z dnia 24 października 2001 r., IV KZ 59/01).

Trafnie przyjmuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego, że dopuszczalność wniesienia zażalenia na takie zarządzenia wynika z treści art. 466 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 459 § 1 in princ. k.p.k. Zgodnie z art. 466 k.p.k. przepisy dotyczące zażaleń na postanowienia stosuje się odpowiednio do zażaleń na zarządzenia. Oznacza to, że zażalenie przysługuje stronom na zarządzenia zamykające drogę do wydania wyroku, chyba że ustawa stanowi inaczej oraz na inne zarządzenia, w wypadkach przewidzianych w ustawie (odpowiednio art. 459 § 1 i 2 k.p.k.). Niewątpliwie, zarządzenie o uznaniu za bezskuteczny wniosku o przywrócenie trzydziestodniowego terminu do wniesienia kasacji z powodu nieuzupełnienia braku formalnego (art. 120 § 2 k.p.k.), zamyka drogę do wydania wyroku kasacyjnego. 

Postanowienie SN z dnia 15 grudnia 2021 r., III KZ 51/21

Standard: 76741 (pełna treść orzeczenia)

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego nie może uchylić się od ujemnych konsekwencji procesowych zaniedbań wynikających z udzielenia mu mylnego pouczenia przez organ procesowy; w szczególności nie stanowi to przyczyny niezależnej od strony, uzasadniającej przywrócenie terminu zawitego.

Uchwała SN z dnia 1 października 2013 r., I KZP 6/13

Standard: 76794 (pełna treść orzeczenia)