Połączenie sprawy o fałszywe zeznania ze sprawą, w której zostały one złożone

Złożenie fałszywych zeznań przez osobę przesłuchaną w charakterze świadka w postępowaniu dotyczącym przestępstwa popełnionego przez innego sprawcę jest odrębnym przestępstwem, zatem nie zachodzi związek, tym bardziej „ścisły”, między tymi przestępstwami, uzasadniający połączenie spraw we wspólnym postępowaniu.

W przypadku osoby oskarżonej o czyn z art. 233 § 1 k.k., odpowiadającej razem z osobą, której dotyczą kwestionowane zeznania, problematyczne może być czynienie ustaleń faktycznych dotyczących zachowania „głównego” oskarżonego, a w związku z tym poznanie rzeczywistego przebiegu zdarzenia. Zagrożona staje się jedna z naczelnych reguł postępowania karnego – zasada prawdy obiektywnej. 

Wniesienie aktu oskarżenia obejmującego osobę, której postawiono zarzut złożenia fałszywych zeznań oraz osobę, której zeznania te bezpośrednio dotyczyły może też, z niekorzyścią dla społecznego odbioru wymiaru sprawiedliwości, stwarzać wrażenie wywierania nacisku na oskarżonego o czyn z art. 233 § 1 k.k., potencjalnego świadka obrony osoby współoskarżonej, by ten złożył określonej treści wyjaśnienia, zwłaszcza że w tym zakresie na decyzję oskarżonego może rzutować treść art. 233 § 5 k.k. 

Prawidłowym więc postąpieniem organów ścigania w razie podejrzenia złożenia przez osobę (świadka) zeznań niezgodnych z prawdą będzie, o ile wyniki postępowania przygotowawczego to uzasadnią, wniesienie aktu oskarżenia wyłącznie przeciwko tej osobie, przy czym kwestia, czy i ewentualnie które ze złożonych zeznań są fałszywe, nie powinna być przesądzana w płaszczyźnie odpowiedzialności karnej z art. 233 § 1 k.k., zanim nie nastąpi rozstrzygnięcie sprawy, w której te zeznania zostały złożone (zob. wyrok SN z dnia 12 maja 1975 r., II KR 11/75).

Wyrok SN z dnia 21 stycznia 2008 r., III KK 403/07

Standard: 42644 (pełna treść orzeczenia)