Przedawnienie dyscyplinarne przewinienia wyczerpującego jednocześnie znamiona przestępstwa

Stosownie do dyspozycji art. 108 § 4 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych przedawnienie dyscyplinarne przewinienia wyczerpującego jednocześnie znamiona przestępstwa nie może nastąpić wcześniej niż przedawnienie przewidziane w przepisach Kodeksu karnego, zatem i wszczęcie i prowadzenie postępowania dyscyplinarnego jest dopuszczalne w całym okresie przedawnienia wynikającym z przepisów zarówno art. 101 k.k., jak i art. 102 k.k.

Nie sposób konstrukcji, w której z jednej strony, ustawodawca wydłużyłby okres przedawnienia deliktu dyscyplinarnego będącego jednocześnie zbrodnią do 30 lat (20 lat na podstawie art. 101 § 1 pkt 2 k.k. + 10 lat na podstawie art. 102 k.k.), a z drugiej – nie zezwalał na wszczęcie postępowania dyscyplinarnego już po upływie 3 lat, a orzekania dyscyplinarnego – odpowiednio po upływie 5 lat od chwili czynu.

Rozwiązanie takie jawiłoby się jako całkowicie irracjonalne również w świetle poglądu wyrażonego w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 sierpnia 2007 r., sygn. akt WSD 16/02 (niepubl.), zgodnie z którym „w postępowaniu dyscyplinarnym ustalenie, iż przewinienie dyscyplinarne zawiera znamiona przestępstwa musi być oparte na prawomocnym wyroku skazującym za przestępstwo, którego znamiona są zawarte w zarzucanym przewinieniu dyscyplinarnym”.

W konsekwencji trzeba uznać, że organem upoważnionym do stwierdzenia, że delikt dyscyplinarny jednocześnie wyczerpuje znamiona przestępstwa – jest wyłącznie sąd powszechny orzekający o odpowiedzialności karnej, czego konsekwencją jest konieczność zawieszenia postępowania dyscyplinarnego do czasu uzyskania takiego rozstrzygnięcia sądu karnego.

Konsekwencje powyższego są jednoznaczne – cały okres przedawnienia wynikający z zastosowania przepisów Kodeksu karnego odnoszących się do przedawnienia i stosowanych do jego obliczenia, jest traktowany jednolicie; dopóki ten okres nie upłynie nie może nastąpić przedawnienie dyscyplinarne, a wobec braku odrębnej regulacji nie doznaje ono żadnych innych ograniczeń wynikających z upływu czasu. Tak samo – jako jednolity okres przedawnienia musi ono być traktowane na gruncie przepisów procesowych. Odpowiednie stosowanie w postępowaniu dyscyplinarnym przepisów Kodeksu postępowania karnego (art. 128 p.u.s.p.) sprawia, że przedawnienie musi być uwzględnione jako ujemna przesłanka procesowa stojąca – w razie rzeczywistego wystąpienia – na przeszkodzie wszczęciu lub prowadzeniu postępowania dyscyplinarnego. Dopóki jednak nie nastąpi przedawnienie przewidziane w przepisach Kodeksu karnego – nie może nastąpić przedawnienie dyscyplinarne. Jeżeli zaś nie nastąpiło przedawnienie dyscyplinarne, to w świetle art. 17 § 1 k.p.k. (stosowanego z mocy art. 128 p.u.s.p.) dopuszczalne jest zarówno wszczęcie, jak i prowadzenie postępowania dyscyplinarnego. Dopiero bowiem upływ okresu przedawnienia karalności stanowi ujemną przesłankę procesową stwarzającą przeszkodę dla traktowanych w tym zakresie jednakowo: zarówno wszczęcia, jak i prowadzenia postępowania dyscyplinarnego.

Uchwała SN z dnia 7 grudnia 2007 r., SNO 81/07

Standard: 42618 (pełna treść orzeczenia)