Dochodzenie renty od Skarbu Państwa na drodze procesu cywilnego (art. 444 § 2 k.c.)

Na podstawie art. 552 § 4 k.p.k. rekompensowane mogą być jedynie szkoda i krzywda, będące bezpośrednim następstwem niesłuszności zastosowanego środka przymusu. Jeżeli natomiast w wyniku sposobu wykonania środka przymusu doszło do dalszych szkód, w szczególności takich, które powodują, że aresztowany czy zatrzymany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, nic nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu od Skarbu Państwa renty (art. 444 § 2 k.c.), także w postaci skapitalizowanej (art. 447 k.c.), na drodze procesu cywilnego.

Na podstawie art. 552 § 4 k.p.k. rekompensowane być mogą jedynie szkody i krzywdy będące bezpośrednim następstwem niesłuszności zastosowanego środka przymusu. Może być zatem zasądzone jedynie odszkodowanie i zadośćuczynienie, w ramach których zrekompensowane być mogą wspomniane szkody i krzywdy. Jeżeli zaś, w wyniku sposobu wykonania środka przymusu doszło do dalszych szkód, w szczególności takich, które powodują, że aresztowany czy zatrzymany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, nic nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu od Skarbu Państwa renty (art. 444 § 2 k.c.), także w postaci skapitalizowanej (art. 447 k.c.), na drodze procesu cywilnego.

Lex specialis, jakim jest bez wątpienia art. 552 k.p.k., wyłącza stosowanie przepisów ogólnych prawa cywilnego jedynie w takim zakresie, w jakim sam kształtuje podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa. Dochodzenie tych roszczeń nie jest wcale związane z kwestią niewątpliwej niesłuszności stosowanych środków przymusu, o której to niesłuszności mowa w art. 552 § 4 k.p.k., i w związku z tym dochodzenie ich od Skarbu Państwa możliwe jest zarówno wtedy, gdy roszczenie wynika z wykonania słusznych, jak i niesłusznych środków przymusu.

Postanowienie SN z dnia 7 lutego 2007 r., V KK 61/06

Standard: 42574 (pełna treść orzeczenia)