Sąd właściwy do rozpoznania skargi na przewlekłość postępowania przygotowawczego

Sądem właściwym do rozpoznania skargi na przewlekłość postępowania przygotowawczego jest sąd wyższego rzędu nad sądem, powołanym do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji (art. 4 ust. 5 i art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, Dz. U. Nr 179, poz. 1843 ze zm., w zw. z art. 329 § 1 k.p.k.).

W art. 4 ust. 5 ustawy o skardze na przewlekłość postępowania nie chodzi o jakikolwiek sąd przełożony – sąd wyższego rzędu, który możnaby łączyć z tą prokuraturą, która prowadzi postępowanie (co wymagałoby wyraźnego upoważnienia ustawowego, jak w przywołanym art. 263 § 4 k.p.k.). Przepis jednoznacznie wiąże ten sąd z sądem – i to z sądem, który „byłby właściwy rzeczowo do rozpoznania sprawy”. Fraza, że władny do rozpoznania skargi jest „sąd przełożony nad sądem”, wprost wyklucza możliwość wikłania prokuratury, aktualnie prowadzącej postępowanie, w tę relację. Innymi słowy, zwrot „sąd przełożony nad sądem” zobowiązuje do ustalenia tylko sądu (a nie prokuratury, przez którą prowadzone jest postępowanie). Chodzi, po pierwsze, o sąd właściwy do rozpoznania sprawy, i po drugie, o sąd właściwy rzeczowo. Ponieważ postępowanie sądowe jest dwuinstancyjne (art. 176 ust. 1 Konstytucji), a skargę ma rozpoznawać sąd przełożony (sąd wyższego rzędu), to oczywistym jest, że w art. 4 ust. 5 ustawy o skardze na przewlekłość postępowania przez sąd „właściwy rzeczowo” należy rozumieć sąd właściwy do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji. Właściwość miejscowa tego sądu (i w efekcie – sądu „przełożonego”) ustalana jest na podstawie jasnych kryteriów, zawartych w art. 31 – 34 k.p.k.

Postanowienie SN z dnia 2 września 2009 r., KSP 13/09

Standard: 42524 (pełna treść orzeczenia)