Pojęcie usługi społeczeństwa informacyjnego

Pojęcie usługi społeczeństwa informacyjnego ma charakter wspólnotowy (autonomiczny) co oznacza, że nie tylko występuje ono w aktach prawa wspólnotowego, lecz także zostało przez prawo wykreowane i niekoniecznie przejęte w identycznym brzmieniu przez ustawodawców krajowych. Usługodawcy świadczący takie usługi nie muszą posiadać zezwolenia na podjęcie i prowadzenie swej działalności. Dyrektywa o handlu elektronicznym, zajmująca centralne miejsce wśród aktów mających na celu stworzenie wspólnotowych ram prawnych dla usług społeczeństwa informacyjnego nie zawiera samodzielnej definicji usługi społeczeństwa informacyjnego, lecz w art. 2 lit. a odsyła do art. 1 pkt 2 dyrektywy 98/34/WE zmienionej dyrektywą 98/48/WE. Pierwotnie w projekcie dyrektywy o handlu elektronicznym powtórzono pełną definicję zaczerpniętą z dyrektywy 98/34/WE. Jednak z uwagi na fakt, iż pojęcie usługi społeczeństwa informacyjnego stanowi część acquis communautaire przyjęto za prawidłowe rozwiązanie jedynie odesłanie. W celu bliższego wyjaśnienia zakresu pojęcia usługi społeczeństwa informacyjnego włączono dodatkowe informacje do preambuły dyrektywy o handlu elektronicznym. W konsekwencji, zakres pojęcia „usługa społeczeństwa informacyjnego” jest szerszy niż ten sugerowany przez tytuł dyrektywy o handlu elektronicznym, albowiem pojęcie usługi społeczeństwa informacyjnego odnosi się nie tylko do stron internetowych związanych z handlem elektronicznym, lecz również do stron internetowych, ogólnych lub wyspecjalizowanych, do których dostęp jest często darmowy.

Zatem w myśl przepisów wspólnotowych usługą społeczeństwa informacyjnego jest każda usługa normalnie świadczona za wynagrodzeniem, na odległość, drogą elektroniczną i na indywidualne żądanie odbiorcy usług. Sformułowanie „usługa normalnie świadczona za wynagrodzeniem” nie oznacza jednak wymogu opłacenia usługi przez osobę, która z niej korzysta. Wystarczy, że dane świadczenie ma charakter ekonomiczny.

Zdaniem Komisji Europejskiej, pojęcie usługi społeczeństwa informacyjnego obejmuje szeroki katalog usług świadczonych on-line (por. Report from the C. to the (...) Parlament, the C. and the (...) and S. C.. F. Report on the application of D. (...) of the (...) and the C. of 8 J. 2000 on certain legal aspects of information society services, in particular electronic commerce, in the (...) (D. on electronic commerce), C.(2003) 702 final).

Przyjmując prounijną wykładnię przepisów wspólnotowych, wiążących ustawodawcę polskiego, należało przyjąć, iż do katalogu usług społeczeństwa informacyjnego należy zaliczyć:

1. usługi odpłatne (tj. sprzedaż towarów lub usług), 

2. usługi bezpłatne (tj. strony internetowe służące jedynie promocji), usługi profesjonalne (usługi prawne lub medyczne) oraz 

3. usługi pośrednictwa technicznego (tj. zapewnianie narzędzia umożliwiającego szukanie, dostęp oraz pozyskiwanie danych, przekazywanie informacji poprzez sieć komunikacyjną czy zapewnianie możliwości dostępu do sieci komunikacyjnej lub hosting informacji przekazywanych przez usługobiorcę.)

Dyrektywa 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie niektórych aspektów prawnych usług w ramach społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego (Dz. Urz. WE L 178/1 z dnia 17 lipca 2000 wielokrotnie nawiązuje, szczególnie w Preambule, ale także w art. 1 ust. 2, do podmiotów biorących udział przy świadczeniu usług społeczeństwa informacyjnego, definiując je jako „pośredników” i dążąc do ograniczenia ich odpowiedzialności, która przy specyfice takich usług mogłaby hamować ich rozwój. Zgodnie z punktem 42 Preambuły wyłączenia w dziedzinie odpowiedzialności tzw. (...) (w skrócie: service providers) ustanowione we wskazanej dyrektywie obejmują przypadki, w których działalność podmiotu świadczącego usługi społeczeństwa informacyjnego jest ograniczona do technicznego procesu obsługi i udzielania dostępu do sieci komunikacyjnej, w której informacje udostępniane przez osoby trzecie są przekazywane lub przechowywane czasowo, w celu poprawienia skuteczności przekazu. Działanie takie przybiera charakter czysto techniczny, automatyczny i bierny. Ograniczenie odpowiedzialności dotyczy wszystkich podmiotów, których działalność obejmuje obsługę techniczną i udzielanie dostępu do sieci komunikacyjnej, w której informacje udostępniane przez osoby trzecie są przekazywane lub przechowywane czasowo.

Wyrok SO w Łodzi z dnia 15 stycznia 2014 r., I C 841/13

Standard: 42515 (pełna treść orzeczenia)