Ochrona danych osobowych użytkownika Internetu

W wyroku o sygn. C-461/10 w sprawie Bonnier Audio i in. przeciwko Perfect Communication Sweden AB Trybunał Sprawiedliwości UE wskazał, że udostępnienie danych użytkownika Internetu jest możliwe, ale tylko po wyważeniu przeciwstawnych interesów, stosownie do okoliczności każdego przypadku oraz przy należytym uwzględnieniu wymogów wynikających z zasady proporcjonalności. Tezę tę podzieliło orzecznictwo NSA (zob. wyrok NSA z dnia 21 sierpnia 2013 r., I OSK 1666/12). Nakaz ważenia wartości chronionych prawnie w analizowanej sytuacji wyraża także Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu (zob. wyrok ETPCz z dnia 10 października 2013 r. nr 64569/09 w sprawie Delfi AS przeciwko Estonii). Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych musi zatem z urzędu uwzględnić nie tylko racje (interesy) podmiotu wnioskującego o żądane informacje, ale także administratora danych oraz – co istotne – podmiotów, których te informacje dotyczą, a które z istoty postępowania o wyjawienie ich danych nie są i nie mogą być czynnie działającymi stronami tego postępowania administracyjnego.

Analizując dopuszczalność udostępnienia żądanych danych oraz wartości prawnych (interesów) podlegających ważeniu przez organ nie można abstrahować od każdorazowego stanu faktycznego sprawy. 

Żądanie informacji dotyczy informacji o osobach korzystających z wolności komunikowania się (art. 49 zdanie pierwsze Konstytucji RP: "Zapewnia się wolność i ochronę tajemnicy komunikowania się") oraz wolności wypowiedzi i krytyki (art. 54 ust. 1 Konstytucji RP: "Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji"), które podlegają ochronie konstytucyjnej, tak samo jak prawo do ochrony danych osobowych (art. 51 ust. 1 Konstytucji RP) czy prawo do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP).

Bezrefleksyjny automatyzm w udostępnianiu informacji o osobach korzystających z wolności wypowiedzi w Internecie może wywoływać tzw. efekt mrożący (ang. chilling effect), zniechęcający do prezentowania własnych racji i poglądów, a zatem godzić w wolność myśli i słowa. Na problem ten zwraca się uwagę w literaturze. Stąd należy przestrzegać konstytucyjnie chronionej zasady proporcjonalności (art. 31 ust. 3 ustawy zasadniczej) przy udostępnianiu tego rodzaju informacji.

Nie przeczy tej tezie stanowisko wyrażone w wyroku NSA z dnia 21 sierpnia 2013 r. (I OSK 1666/12), że osoba dokonująca naruszeń w przestrzeni Internetowej musi mieć świadomość, iż nie może nadużywać swoich praw naruszając prawa innych, oraz że nie ma to zapatrywanie nic wspólnego wówczas z ograniczaniem zasady wolności słowa, albowiem wolność wyrażania swoich poglądów związana jest z ponoszeniem za te poglądy odpowiedzialności.

Wyrok NSA z dnia 10 listopada 2015 r., I OSK 1173/14

Standard: 42512 (pełna treść orzeczenia)