Podejmowanie czynności niecierpiących zwłoki do chwili otrzymania zezwolenia na ściganie (art. 17 § 2 k.k.)

Zakres uprawnień prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie karne w sprawie – in concreto – sędziego, a szerzej – osoby objętej immunitetem, wyznacza przepis art. 17 § 2 k.p.k., zezwalający na dokonywanie tylko (podkreślenie SN) czynności niecierpiących zwłoki w celu zabezpieczenia śladów i dowodów, a także czynności zmierzających do wyjaśnienia czy zezwolenie będzie wydane. Z przepisu tego wynika również, że tak ograniczone możliwości podejmowania czynności śledczych prokurator ma do chwili otrzymania „... zezwolenia władzy ...”, od którego ustawa uzależnia ściganie.

Prowadzenie na szeroką skalę oraz przez długi czas czynności śledczych nie mieści się w granicach uprawnień przyznanych organom procesowym i rażąco narusza przepis art. 17 § 2 k.p.k., i tym samym wykracza poza zakres kompetencyjny wyznaczony ogólnie, ale bardzo wąsko i jednoznacznie, organowi władzy publicznej przez przepis Konstytucji RP. W takiej zaś sytuacji oczywiste jest, że obywatel, przeciwko któremu w rzeczywistości prowadzone jest postępowanie karne w sposób uchybiający obowiązującym przepisom, nie może ponosić negatywnych tego konsekwencji.

Sędziemu, przeciwko któremu prokurator prowadzi postępowanie karne i dokonuje czynności procesowych, a nie występuje z wnioskiem o zezwolenie na pociągniecie tego sędziego do odpowiedzialności karnej, przysługują w tym postępowaniu uprawnienia podejrzanego, a więc i prawo do wniesienia skargi na przewlekłość postępowania. „Nie może być bowiem tak – jak podkreśla Sąd Najwyższy w omawianym judykacie – że sędzia, przeciwko któremu jest prowadzone de facto postępowanie karne, pozostaje w gorszej sytuacji procesowej niż podejrzany tylko dlatego, że prokurator prowadzący lub nadzorujący to postępowanie uchybia w sposób rażący obowiązującemu prawu.

Postanowienie SN z dnia 18 sierpnia 2009 r., WSP 4/09

Standard: 42303 (pełna treść orzeczenia)