Orzeczenie przepadku części korzyści lub jej równowartości; ” przepadku nie orzeka się w całości lub w części”

Unormowanie to (przepadku nie orzeka się w całości lub w części) oznacza, że w odróżnieniu od regulacji dotyczącej przepadku przedmiotów (art. 44 § 5 k.k.), można orzec przepadek części korzyści lub jej równowartości, w sytuacji gdy nie cała korzyść lub jej równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu albo innemu podmiotowi.

Art. 45 § 1 k.k. nie wskazuje jednak, kiedy nie orzeka się przepadku w całości, a kiedy w części. Kryterium tym jest wartość korzyści, która należy się pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi i jeśli należy zwrócić tylko część korzyści, to w pozostałej części orzeka się przepadek (por. R. A. Stefański: Przepadek korzyści majątkowej uzyskanej przez sprawcę z przestępstwa, Prokuratura i Prawo 2001, nr 3, s. 160). Jeżeli więc wysokość korzyści majątkowej osiągniętej przez sprawcę z popełnienia przestępstwa przeciwko mieniu na szkodę ustalonej osoby jest wyższa od szkody wyrządzonej tym przestępstwem, obligatoryjne jest orzeczenie na rzecz Skarbu Państwa przepadku części korzyści stanowiącej nadwyżkę ponad rzeczywistą stratę, albo przepadku równowartości tej nadwyżki (por. wyrok SN z dnia 14 maja 2008 r., WK 11/08).

 Podobnie rzecz się ma z korzyścią majątkową, np. z kwotą pieniędzy, uzyskaną przez sprawcę ze sprzedaży skradzionego przedmiotu, w razie naprawienia pokrzywdzonemu szkody poprzez zwrot tego przedmiotu. Również w takim wypadku przepis art. 45 § 1 zdanie drugie k.k. nie ma zastosowania. Aby bowiem pozbawić sprawcę realnej korzyści osiągniętej z popełnienia przestępstwa, kwota pieniędzy uzyskana przez sprawcę ze zbycia przez niego skradzionego mienia, następnie odzyskanego przez organy ścigania i zwróconego pokrzywdzonemu, winna podlegać przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa.

Postanowienie SN z dnia 30 listopada 2011 r., I KZP 16/11

Standard: 42298 (pełna treść orzeczenia)