Postanowienie o zarządzeniu kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych

Ze względu na wkraczanie kontroli rozmów w sferę wolności osobistych, postanowienie o zarządzeniu rozmów powinno określać również osobę, której kontrola ma dotyczyć. W tym zakresie wypowiada się art. 237 § 4 k.p.k. Zatem, postanowienie o zarządzeniu kontroli i utrwalania rozmów powinno precyzyjnie określać podmiot i przedmiot, do których ma być stosowana. Postanowienie takie powinno określać, w jakim postępowaniu jest ona zarządzana, a więc co do podejrzenia jakiego przestępstwa się ją stosuje oraz osobę, której kontrola ma dotyczyć.

Kontrola i utrwalanie rozmów telefonicznych co do określonej osoby, w związku z podejrzeniem popełnienia określonego przestępstwa z katalogu wskazanego w art. 237 § 3 k.p.k., może być zarządzona na okres najwyżej 3 miesięcy, z możliwością jej przedłużenia w szczególnie uzasadnionych wypadkach na okres najwyżej dalszych 3 miesięcy (art. 238 § 1 k.p.k.). 

Postanowienie SN z dnia 19 stycznia 2011 r., WZ 53/10

Standard: 42207 (pełna treść orzeczenia)

Postanowienie o zarządzeniu kontroli rozmów telefonicznych powinno określać w jakim postępowaniu jest ona zarządzana, a więc co do podejrzenia jakiego przestępstwa lub jakich przestępstw z katalogu wskazanego w art. 237 § 3 k.p.k., będącego przedmiotem tego postępowania, stosuje się ją, a także osobę, której kontrola ta dotyczy oraz nośnik informacji, który obejmuje; jeżeli na danym etapie postępowania nie można, w tym i ze względów technicznych, określić tej osoby imiennie, to należy wskazać ją jako dysponenta określonego urządzenia służącego do komunikacji osobistej. 

W ten sposób postanowienie o kontroli rozmów zakreśla od strony przedmiotowej dopuszczalny jej zakres, a więc postępowanie w jakim się ją stosuje. Jak zauważa się zasadnie w piśmiennictwie na tle kontroli operacyjnej, kontrola rozmów nie może mieć bowiem charakteru abstrakcyjnego i powinna precyzyjnie określać podmiot i przedmiot, do których ma być stosowana, a odnieść to należy także do procesowej kontroli tych rozmów. Nie można zatem uznać za dopuszczalne zastosowanie owej kontroli ogólnie w oparciu o art. 237 § 3 k.p.k., bez sprecyzowania do jakiej kategorii przestępstw jest ona stosowana, co ma istotne znaczenie także wtedy, gdy postępowanie obejmuje różne ich typy wskazane w tym przepisie. Tylko takie ścisłe rozumienie omawianych przepisów może być uznane za pozostające w zgodności z ustawą zasadniczą i jej art. 49.

Art. 237 § 4 k.p.k., dopuszcza możliwość stosowania kontroli i utrwalania rozmów w stosunku do osoby podejrzanej, oskarżonego (w szerokim znaczeniu – art. 71 § 3 k.p.k.), pokrzywdzonego, a także wobec innej osoby, z którą może kontaktować się oskarżony albo która może mieć związek ze sprawcą lub z grożącym przestępstwem. Powyższe oznacza, że kontrolą mogą zostać objęte wskazane osoby, a nie że każda zarządzona kontrola automatycznie i ex lege rozciąga się na nie. Przez wskazanie osoby zakreślane są podmiotowe granice kontroli.

Wyrok SN z dnia 3 grudnia 2008 r., V KK 195/08

Standard: 42209 (pełna treść orzeczenia)