Względna prawomocność wyroku (art. 442 § 1 zd. 2 k.p.k.)
Postępowanie po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania (art. 442 i art. 443 k.p.k.) Prawomocność orzeczeń w postępowaniu karnym; Ne bis in idem (art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Instytucja względnej prawomocności wyroku (art. 442 § 1 zd. 2 k.p.k.) ma charakter wyjątkowy, zasadą jest bowiem związanie sądu ponownie rozpoznającego sprawę granicami przekazania. Warunkiem przełamania tego zakresu prawomocnego rozstrzygnięcia jest tylko ujawnienie się w toku ponownego postępowania takich okoliczności, czy dowodów, w świetle których zasadnie można byłoby wnosić, że gdyby doszło do ich ujawnienia przed wydaniem orzeczenia, doszłoby do uniewinnienia oskarżonego albo umorzenia postępowania.
Zgodnie z przepisem art. 442 § 2 k.p.k. w wypadku przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w pierwszej instancji, Sąd któremu sprawę przekazano orzeka w granicach, w jakich nastąpiło przekazanie, a przeprowadzając postępowanie dowodowe w zakresie dowodów, które nie miały wpływu na uchylenie wyroku, może poprzestać na ich ujawnieniu. W tej sytuacji przedmiotem postępowania po jego wznowieniu nie jest zagadnienie wiążące się z potrzebą przeprowadzenia na nowo całej procedury badania faktycznych i prawnych przesłanek odpowiedzialności oskarżonego, a więc jego sprawstwa i winy. W ponownie prowadzonym postępowaniu Sąd powinien wykorzystać zgromadzony materiał dowodowy i ustalenia faktyczne prawomocnie ustalone, orzekając na nowo tylko o kwalifikacji prawnej czynu i wymierzając na nowo karę.
W przypadku, gdy orzeczenie zostanie uchylone tylko co do kary i kwalifikacji czynu, i w tym zakresie sprawa zostanie przekazana do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji, Sąd ten w ponownym postępowaniu, co do zasady, jest związany rozstrzygnięciem w zakresie ustaleń faktycznych i wykładni prawa zawartymi w prawomocnej części wyroku. To prawda, że jest to tzw. prawomocność względna, skoro przepis art. 442 § 1 zd. 2 k.p.k. zawiera regulację, zgodnie z którą uchylenie wyroku w zakresie rozstrzygnięcia o karze albo innym środku nie stoi na przeszkodzie uniewinnieniu oskarżonego lub umorzeniu postępowania. Trzeba jednak podkreślić, że nie chodzi w tym przypadku o bezkrytyczne i automatyczne powtarzanie całości postępowania dowodowego, bez względu na zakres uchylenia.
Rozwiązanie z art. 442 § 1 zd. 2 k.p.k. ma charakter wyjątkowy, zasadą jest bowiem związanie Sądu ponownie rozpoznającego sprawę granicami przekazania. W przypadku uchylenia orzeczenia tylko co do kwalifikacji prawnej i kary Sąd pierwszej instancji nie może niejako z góry zakładać, iż związanie granicami przekazania nie ma charakteru bezwzględnego i przystępować do badania sprawy na zasadach ogólnych, także w zakresie zawinienia. Warunkiem przełamania tego zakresu prawomocnego rozstrzygnięcia jest tylko ujawnienie się w toku ponownego postępowania takich okoliczności, czy dowodów, w świetle których zasadnie można byłoby wnosić, że gdyby doszło do ich ujawnienia przed wydaniem orzeczenia, doszłoby do uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia postępowania (wyroki SN: z dnia 8 lipca 2009 r., II KO 22/09, poz. 98; z dnia 12 listopada 2008 r., IV KK 148/08; postanowienia SN: z dnia 2 marca 2011 r., II KK 244/10, z dnia 18 października 2011 r., V KK 193/11).
Postanowienie SN z dnia 4 kwietnia 2012 r., III KK 293/11
Standard: 42109 (pełna treść orzeczenia)
Przepis art. 442 § 1 k.p.k. dopuszcza możliwość orzeczenia przez sąd rozpoznający powtórnie sprawę, ale tylko w zakresie orzeczenia o karze lub o środku karnym, o uniewinnieniu lub umorzeniu postępowania, określa się w doktrynie i piśmiennictwie jako tzw. względną prawomocność wyroku, podkreślając, że warunkiem „przełamania” prawomocnego orzeczenia jest ujawnienie się po uchyleniu wyroku takich okoliczności, które wskazują na potrzebę uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia postępowania.
Postanowienie SN z dnia 2 marca 2011 r., II KK 244/10
Standard: 42235 (pełna treść orzeczenia)