Zgoda oskarżonego na wydanie wyroku skazującego; przedmiot porozumienia

Warunkami koniecznymi do wydania wyroku w tym trybie są m.in.: zawarcie w fazie postępowania przygotowawczego porozumienia między organem procesowym a oskarżonym (podejrzanym), wyrażona przez tego ostatniego zgoda na wydanie wyroku skazującego i wymierzenie uzgodnionej kary lub środka karnego oraz zamieszczenie przez prokuratora w akcie oskarżenia wniosku o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy i wymierzenie objętych porozumieniem kary lub środka karnego

Wprawdzie w art. 335 § 1 k.p.k. nie ma wprost mowy o wyrażeniu zgody przez oskarżonego, lecz potrzeba jej uzyskania wynika z warunku zawarcia we wniosku propozycji „uzgodnionych z oskarżonym kary lub środka karnego”. Uzgodnienie kary lub środka karnego musi nastąpić w postępowaniu przygotowawczym, najpóźniej do sporządzenia i skierowania aktu oskarżenia do sądu. Jednakże, nie może dojść do tego uzgodnienia, dopóki nie zostaną stwierdzone ustawowe przesłanki umożliwiające skazanie bez rozprawy. 

Konieczność wyrażenia przez oskarżonego zgody na wystąpienie przez prokuratora z wnioskiem o określonej treści wskazuje, że między prokuratorem a oskarżonym dochodzi do swoistego porozumienia. Do jego istoty należy negocjacja warunków, na jakich oskarżony gotowy jest wyrazić zgodę na skazanie w tym trybie.

Przedmiotem negocjacji nie może być kwalifikacja prawna czynu, bowiem zależy ona od obiektywnych faktów oraz liczba stawianych zarzutów.

przedmiotem porozumienia nie może stać się wina, ustalenia faktyczne ani kwalifikacja prawna przypisanego czynu(ów). Oznacza to, że dotyczyć ono może jedynie wymiaru kary lub środków karnych. Bezpośrednim celem porozumienia – z punktu widzenia interesu państwa - jest szybkie zakończenie postępowania karnego, natomiast z punktu widzenia podejrzanego (oskarżonego) połączenie tej szybkości z uzyskaniem skazania na stosunkowo korzystny (a przynajmniej możliwy do zaakceptowania) dla niego wymiar kary lub środka karnego. Owo przyspieszenie prowadzenia postępowania realizuje się przez rezygnację z bezpośredniego przeprowadzania dowodów przed sądem oraz przez zaakceptowanie zgromadzonego materiału dowodowego jako kompletnego, nie wymagającego konieczności uzupełniania. Drugi z celów osiągnięty zostaje w drodze uzgodnienia przez strony wymiaru kary.

Powyższe wskazuje w sposób jednoznaczny, że tak rozumiane porozumienie nie zakłada prowadzenia jakiegokolwiek postępowania odwoławczego. Modelowe przeprowadzenie procesu w tym trybie kończy się wydaniem wyroku na zasadach wskazanych w art. 343 k.p.k.

Uchwała SN z dnia 25 września 2013 r., I KZP 5/13

Standard: 41993 (pełna treść orzeczenia)

Jeżeli doszło do zmiany opisu i kwalifikacji prawnej tego zachowania, to prokurator powinien ponownie uzgodnić z oskarżonym sposób skazania go bez rozprawy, i to nawet wówczas, gdy kara i inne środki uprzednio uzgodnione mieszczą się w granicach kar i środków możliwych obecnie do orzeczenia. Nie można natomiast uznać, że zachodzą podstawy do uwzględnienia wniosku prokuratora o skazanie bez rozprawy (art. 343 § 7 k.p.k.), gdy takich ponownych uzgodnień z oskarżonym prokurator nie dokonał.

Wyrok SN z dnia 23 lutego 2012 r., III KK 386/11

Standard: 42056 (pełna treść orzeczenia)