Niedopuszczalnośc ponownego wznowienia postępowania

Art. 416 § 1 k.p.c. ustanawia zasadę restitutio restitutionis non datur, zgodnie z którą wznowienie postępowania w tej samej sprawie jest możliwe tylko raz. Chodzi w tym wypadku nie o przesłankę dopuszczalności wznowienia, lecz o przesłankę dopuszczalności skargi o wznowienie. Skarga wniesiona z naruszeniem art. 416 § 1 k.p.c. podlega więc odrzuceniu jako niedopuszczalna z mocy ustawy.

 Art. 416 § 1 k.p.c. wyłącza wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem, który został wydany w następstwie wznowionego postępowania. Nie stoi natomiast na przeszkodzie wniesieniu skargi o wznowienie postępowania prawomocne odrzucenie poprzednio wniesionej skargi. W takiej bowiem sytuacji kolejna skarga o wznowienie postępowania będzie odnosiła się do pierwotnie zaskarżonego orzeczenia (wyroku), które nadal pozostanie prawomocnym orzeczeniem kończącym postępowanie w danej sprawie, a nie do formalnego postanowienia o odrzuceniu wcześniejszej skargi.

Wynikająca z art. 416 § 1 k.p.c. zasada jednokrotnego wznowienia postępowania oznacza bowiem, że w razie zakończenia postępowania ze skargi o wznowienie nowym orzeczeniem co do istoty sprawy w następstwie uchylenia lub zmiany poprzedniego orzeczenia, ponowna skarga w tej samej sprawie jest już niedopuszczalna. Nie ma więc możliwości żądania wznowienia w wypadku, gdy na skutek pierwszej skargi o wznowienie doszło do ponownego rozpoznania sprawy.

Z art. 416 § 1 k.p.c. wynika również niedopuszczalność (kolejnej) skargi o wznowienie, gdy poprzednia skarga została oddalona. Jednakże w przypadku oddalenia poprzedniej skargi nowa skarga jest niedopuszczalna jedynie wówczas, gdyby została oparta na tych samych okolicznościach, co skarga poprzednia.

Ustawowe ograniczenie ponownego wznawiania postępowania może odnosić się tylko do prawomocnych orzeczeń merytorycznych: wyroku, postanowienia w postępowaniu nieprocesowym, postanowienia dotyczącego uznania lub wykonalności wyroków sądów zagranicznych. Ograniczenie dalszego wznawiania postępowania nie dotyczy przypadków, w których – mimo wniesienia skargi o wznowienie – do wznowienia postępowania nie doszło, sąd bowiem odrzucił skargę o wznowienie (art. 410 i 411 k.p.c.), jak również przypadków, w których wniesiona uprzednio skarga została w toku wznowionego postępowania cofnięta

Postanowienie SN z dnia 15 grudnia 2016 r., I UZ 37/16

Standard: 62496 (pełna treść orzeczenia)

Wznowienie postępowania, poza wyjątkiem wskazanym w art. 416 § 2 k.p.c., w tej samej sprawie jest możliwe tylko raz.

celem przepisu art. 416 k.p.c. jest utrzymanie mocy obowiązującej prawomocnych wyroków i postanowień co do istoty sprawy wydanych w postępowaniu nieprocesowym. Jest to przepis bezwzględny i ani przyczyny nieważności, ani przyczyny restytucyjne nie mogą uzasadniać wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem, wydanym na skutek skargi o wznowienie. Poza sytuacją przewidzianą w art. 4011 k.p.c. wyłączona jest możliwość ponownego domagania się wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem, jeśli uprzednio orzeczono o oddaleniu skargi o wznowienie tego postępowania.

Zasada powyższa dotyczy także wypadku wniesienia skargi przez inny podmiot lub oparcia jej na innej podstawie (por. postanowienia SN z dnia 15 grudnia 2000 r., I CKN 1142/00, z dnia 21 kwietnia 2011 r., III UZ 10/11, i z dnia 9 stycznia 2012 r., III PZ 12/11). 

Postanowienie SN z dnia 14 stycznia 2015 r., I CZ 112/14

Standard: 62500 (pełna treść orzeczenia)