Niedopuszczalność podjęcia postępowania po wniesieniu przez pokrzywdzonego subsydiarny akt oskarżenia (art. 327 § 1 k.p.k.)

Podjęcie postępowania na podstawie art. 327 § 1 k.p.k. jest niedopuszczalne w sytuacji, gdy pokrzywdzony wniósł subsydiarny akt oskarżenia.

Nie sposób bowiem aprobować wyrażony w niej pogląd o tym , że podjęcie przez prokuratora na podstawie art.327 § 1 k.p.k. umorzonego po raz wtóry postępowania przygotowawczego bezwzględnie niweczy uzyskany przez pokrzywdzonego status oskarżyciela posiłkowego. Tego rodzaju stanowisko nie znajduje oparcia w treści przepisów art. 55 § 1 k.p.k. i art. 330 § 2 k.p.k., nie sposób go także wyinterpretować z innych przepisów postępowania karnego. Po pierwsze, samo podjęcie umorzonego postępowania przygotowawczego na podstawie art. 327 § 1 k.p.k. (niezależnie od jego w ogóle niedopuszczalności w takim układzie procesowym jak ten stwierdzony in concreto) nie usuwa z obrotu prawnego uprzednio wydanych decyzji procesowych, będących podstawą uzyskania statusu oskarżyciela posiłkowego. Po drugie, należy pamiętać, że wniesienie do sądu przez uprawnionego oskarżyciela aktu oskarżenia rodzi przecież określone skutki procesowe. Przede wszystkim tworzy stan zawisłości sprawy (art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.), odnoszący się do określonej osoby i określonego zdarzenia faktycznego tego samego, którego dotyczyły uprzednie postanowienia prokuratora o odmowie wszczęcia, bądź umorzeniu postepowania .Słusznie zauważa się w doktrynie, że uprawnienia prokuratora do podjęcia postępowania oraz uprawnienie pokrzywdzonego do wniesienia aktu oskarżenia na podstawie art. 55 § 1 k.p.k., są względem siebie konkurencyjne. W przypadku, gdy postępowanie przygotowawcze zostało umorzone w fazie in rem, lub w ogóle odmówiono jego wszczęcia, może zaistnieć sytuacja, gdy skorzystanie przez jeden z tych podmiotów z przysługujących mu uprawnień wyłączy możliwość skorzystania z tego uprawnienia przez drugi z podmiotów. Tak też było w sytuacji, która zaistniała in concreto. W przeciwnym przypadku, tj. w razie wykorzystania swoich uprawnień zarówno przez pokrzywdzonego, jak i prokuratora, toczyłyby się równolegle dwa postępowania co do tego samego czynu, co jest sprzeczne z regułą określoną w art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.

Postanowienie SN z dnia 19 sierpnia 2015 r., III KK 74/15

Standard: 41758 (pełna treść orzeczenia)