Doręczenia stronie z urzędu wyroku sądu odwoławczego

Art. 100 § 3 k.p.k. nie obejmuje swoim zakresem normatywnym wyroku sądu odwoławczego. Aktualne brzmienie tego przepisu łączy doręczenie wyroku z uprawnieniem do wniesienia środka odwoławczego (podkr. SN). Tym samym przepis ten reguluje tylko kwestię doręczenia wyroku sądu pierwszej instancji.

Wbrew poglądowi, że obowiązujące przepisy nie przewidują doręczenia stronie z urzędu wyroku sądu odwoławczego, taki obowiązek istnieje. Wprowadza go art. 422 § 2a k.p.k. – obowiązujący od 15 kwietnia 2016 r. – który poprzez art. 457 § 2 k.p.k. ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu odwoławczym. Chodzi tu o oskarżonego pozbawionego wolności, który nie ma obrońcy i – pomimo złożenia wniosku o doprowadzenie go na termin rozprawy, na którym ogłoszono wyrok – nie był obecny podczas jego ogłoszenia. W takim układzie procesowym termin do złożenia wniosku o doręczenie wyroku sądu odwoławczego z uzasadnieniem biegnie od daty doręczenia wyroku.

Aktualny pozostaje pogląd wypowiedziany na gruncie art. 419 § 2 k.p.k. (uchylony w wyniku nowelizacji z 2013 r., a którego odpowiednikiem jest obecnie art. 422 § 2a k.p.k.), że po wydaniu przez sąd drugiej instancji wyroku prawomocnie kończącego postępowanie obrońca z urzędu (odmiennie niż obrońca z wyboru) nie ma obowiązku podejmowania czynności procesowych (art. 84 § 2 zd. 1 k.p.k.). Nie ma więc – zgodnie z tym stanowiskiem – także obowiązku złożenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, co jest w istocie równoznaczne ze stwierdzeniem, że po ogłoszeniu wyroku sądu odwoławczego oskarżony nie będzie już miał obrońcy, jako że z tą chwilą obowiązek działania na jego rzecz dotychczasowego obrońcy z urzędu ustał. Powoduje to konieczność doręczenia odpisu wyroku sądu odwoławczego oskarżonemu pozbawionemu wolności, gdy nie brał udziału w postępowaniu przed sądem odwoławczym, a w którym miał obrońcę z urzędu (por. postanowienie SN z 26 czerwca 2007 r., II KZ 14/07).

Wprowadzenie z dniem 15 kwietnia 2016 r. nowych reguł doręczania wyroku wiąże się ze zmianą zasad składania wniosku o sporządzenie na piśmie uzasadnienia i doręczenie wyroku z uzasadnieniem. Jeżeli bowiem wyrok nie podlega doręczeniu z urzędu, to termin do złożenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem biegnie od ogłoszenia. Nie ma przy tym znaczenia, czy strona była obecna na ogłoszeniu wyroku. 

Postanowienie SN z dnia 22 czerwca 2016 r., III KZ 39/16

Standard: 41665 (pełna treść orzeczenia)