Skarga na orzeczenie o kosztach i na odmowę ustanowienia pełnomocnika (art. 398[23] § 1 k.p.c.)

Skarga na orzeczenie referendarza sądowego ma zasadniczo charakter anulacyjny (art. 398[22] § 3 k.p.c.). Po utracie mocy przez to orzeczenie sąd rozpoznaje sprawę jako sąd pierwszej instancji. Wyłom od tej zasady przewiduje art. 398[23] k.p.c., gdyż w odniesieniu do wskazanych w nim postanowień skarga ma charakter suspensywny, jej wniesienie wstrzymuje wykonalność zaskarżonych postanowień, a sąd rozpoznaje ją jako sąd drugiej instancji. Po rozpoznaniu skargi sąd utrzymuje w mocy lub zmienia zaskarżone postanowienie, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu (art. 398[23] § 3 zdanie drugie k.p.c.).

Postanowienie SN z dnia 24 stycznia 2023 r., III CZP 131/22

Standard: 87585 (pełna treść orzeczenia)

Na postanowienie referendarza sądowego o odmowie zwolnienia od opłaty od apelacji, wydane w sądzie drugiej instancji, przysługuje skarga.

Z punktu widzenia wykładni systemowej nie byłoby uzasadnione zróżnicowanie pozycji referendarza sądowego w sądzie pierwszej i drugiej instancji, w zakresie postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych. Z przepisów bowiem jednoznacznie wynika, że na postanowienie referendarza sądowego w tej materii, wydane w sądzie pierwszej instancji, przysługuje skarga (art. 398[22] § 1 w zw. z art. 394[1a] § 1 pkt 1 k.p.c.).

Okoliczność, że referendarz orzeka w sądzie drugiej instancji nie oznacza, iż jest referendarzem wyższego rzędu w stosunku do referendarza sądowego w sądzie pierwszej instancji.

W konsekwencji brak wyraźnego uregulowania ustawowego, co do zaskarżalności skargą orzeczenia referendarza sądowego, wydanego w sądzie drugiej instancji, o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych, należy traktować jako lukę w  prawie

Uchwała SN z dnia 24 listopada 2021 r., III CZP 80/20

Standard: 72593 (pełna treść orzeczenia)