Zmiana wyroku rażąco niesprawiedliwego niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów

Przepis art. 440 k.p.k. przewiduje możliwość uchylenia wyroku, co może dokonać się również na niekorzyść oskarżonego. Zgodnie jednak z brzmieniem nadanym temu przepisowi z dniem 16 kwietnia 2016 r., uchylenie może nastąpić „wyłącznie” w sytuacji określonej w art. 437 § 2 zdanie drugie k.p.k. Wykładnia językowa nie pozostawia wątpliwości, że wolą ustawodawcy było enumeratywne wyliczenie wypadków, w których tego rodzaju rozstrzygnięcie może nastąpić.

Wyrok SN z dnia 11 lipca 2023 r., II KK 148/23

Standard: 74187 (pełna treść orzeczenia)

Art. 440 k.p.k. nie stanowi samoistnej przesłanki uchylenia orzeczenia kasatoryjnego i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania (zob. wyrok SN z 30 marca 2017 r., V KS 1/17). Uznanie orzeczenia za rażąco niesprawiedliwe może być bowiem wynikiem jedynie wystąpienia któregokolwiek z uchybień określonych w art. 438 k.p.k., w tym dotyczących „istoty sprawy”. Wśród podstaw skargi na wyrok kasatoryjny próżno szukać rażącej niesprawiedliwości, co dodatkowo uzasadnia tezę o niemożności wysunięcia w skardze pod adresem wyroku kasatoryjnego sądu odwoławczego zarzutu obrazy art. 440 k.p.k. w oderwaniu od względnych przyczyn odwoławczych.

Zasadny jest w związku z tym pogląd, że to nie samodzielnie sformułowany zarzut obrazy art. 440 k.p.k., ale wykazanie, że błędnie przyjęto zaistnienie któregoś ze względnych uchybień odwoławczych skutkujących konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości, może stanowić podstawę skargi. Bezprzedmiotowe jest zatem pytanie o dopuszczalność badania w postępowaniu skargowym naruszenia przez sąd ad quem art. 440 k.p.k.

Uchwała SN z dnia 22 maja 2019 r., I KZP 1/19

Standard: 35394 (pełna treść orzeczenia)