Wniesienie i rozpoznanie kasacji na korzyść oskarżonego w warunkach określonych w art. 529 k.p.k.

Art. 529 k.p.k. wskazuje, że należy odmówić przyjęcia kasacji na niekorzyść, gdy wniesiono ją już po tym, jak nastąpiło zatarcie skazania. Jeżeli, pomimo owego zatarcia skazania, taką kasację by przyjęto, Sąd Najwyższy zobligowany jest do pozostawienia jej bez rozpoznania.

Odmiennie wygląda sytuacja, gdy do zatarcia skazania nastąpi już po wniesieniu kasacji na niekorzyść. W takim układzie procesowym dopuszczalne było wniesienie kasacji, ale już nie rozpoznanie tej kasacji na niekorzyść. Wobec tego Sąd Najwyższy zobligowany jest wówczas do umorzenia postępowania kasacyjnego. W tożsamy sposób podejść należy do sprawy w razie upływu okresu umożliwiającego podjęcie postępowania warunkowo umorzonego już po wniesieniu kasacji na niekorzyść oskarżonego. Za takim stanowiskiem przemawiają względy celowościowe. Skoro bowiem w takim układzie procesowym nie jest w ogóle dopuszczalne podjęcie postępowania warunkowo umorzonego, to nie wchodzi tym samym w grę rozpoznawanie kasacji wniesionej na niekorzyść oskarżonego. 

Upływ okresu, o którym mowa w art. 68 § 4 k.k., oznacza przecież, że umorzenie postępowania karnego przestaje być „warunkowe”, lecz ex lege staje się ostateczne, definitywne. Po upływie tego okresu oskarżony nie może ponosić żadnych negatywnych skutków popełnienia przestępstwa, w tym związanych z rozpoznaniem kasacji wniesionej na jego niekorzyść. Niedopuszczalne jest bowiem ponowne pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej za to przestępstwo. 

Przyjęta tu interpretacja odpowiada więc ratio legis regulacji art. 529 k.p.k.

Postanowienie SN z dnia 29 października 2020 r., IV KK 262/19

Standard: 74145 (pełna treść orzeczenia)

Zawarte w art. 529 k.p.k. sformułowanie „rozpoznanie kasacji na korzyść oskarżonego” należy odczytywać jako „uwzględnienie kasacji na korzyść oskarżonego”, co w przypadku wniesienia kasacji od wyroku oznacza dopuszczalność wydania przez sąd kasacyjny orzeczenia na podstawie art. 537 § 2 k.p.k. in fine, a więc uchylenia zaskarżonego wyroku i uniewinnienia oskarżonego. Jeżeli jednak nie ma ku temu podstaw w instancji kasacyjnej (nie jest spełniony warunek „oczywistej niesłuszności” skazania), a konieczne byłoby ponowne rozpoznanie sprawy, to Sąd Najwyższy nie może uchylić zaskarżonego orzeczenia i przekazać sprawy do ponownego rozpoznania z uwagi na ujemną przesłankę procesową. 

Wyciąg z protokołu SN z dnia 9 kwietnia 2019 r., V KK 158/18

Standard: 76345 (pełna treść orzeczenia)