Pojęcie gospodarstwa rolnego w sprawach zniesienia współwłasności gospodarstwa rolnego

Art. 213 i 214 k.c. nie zawierają odrębnej definicji pojęcia gospodarstwa rolnego w stosunku do definicji zawartej w art. 553 k.c., według którego za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

Z punktu widzenia przepisów o zniesieniu współwłasności istotne jest, aby grunty, o których mowa w cytowanym wyżej przepisie, stanowiły współwłasność tych samych osób.

Według definicji gospodarstwa rolnego, nie jest więc istotne, czy aktualnie - w chwili podziału - grunty te stanowią zorganizowaną całość gospodarczą. Istotne jest, aby chociażby potencjalnie mogły taką zorganizowaną całość stanowić. Nie jest przy tym także konieczne, aby oprócz gruntów rolnych lub leśnych, które stanowią najistotniejszy składnik gospodarstwa rolnego, występowały pozostałe składniki gospodarstwa rolnego wymienione w art. 553 k.c. (por. postanowienie SN z dnia 7 maja 1997 r., II CKN 137/97). Z tej przyczyny niezasadnie podniesiono w skardze kasacyjnej, że faktyczny podział nieruchomości rolnych wchodzących w skład tak rozumianego gospodarstwa rolnego, dokonany przez ich współwłaścicieli, eliminował konieczność zastosowania w sprawie przepisu art. 213 k.c., a w konsekwencji także art. 214 k.c.

Postanowienie SN z dnia 22 października 2015 r., IV CSK 575/15

Standard: 40698 (pełna treść orzeczenia)