Sprowokowana obrona konieczna

Element subiektywny obrony koniecznej nakazuje pozostawienie poza jej ramami przypadków tzw. sprowokowanej obrony koniecznej (X prowokuje Y po to, aby pod "płaszczykiem" obrony koniecznej wyrządzić mu krzywdę)”; (zob. M. Mozgawa – Kodeks karny. Komentarz; teza 6 do art. 25 k.k., wyd. Lex 2013),

Rozmyślne prowokowanie pokrzywdzonego w tym celu, aby sprowokowanego "napastnika" móc - pod pozorem wykonywania obrony - następnie ugodzić, neguje możliwość usprawiedliwienia działania sprawcy w obronie koniecznej (...). W takiej bowiem sytuacji po stronie "broniącego się" ewidentnie brak woli obrony, istnieje natomiast zamiar zakamuflowania zamachu skierowanego przeciwko sprowokowanej osobie” (zob. J. Giezek - Kodeks karny. Komentarz; teza 15 do art. 25 k.k., wyd. WKP 2012),

„Ze względu na subiektywny warunek działania w obronie koniecznej, polegający na woli odparcia rzeczywistego i bezprawnego zamachu, trzeba uznać, że celowe sprowokowanie zamachu po to, by zaatakować sprowokowanego, nie mieści się w granicach obrony koniecznej” (zob. A. Marek - Kodeks karny. Komentarz; teza 24 do art. 25 k.k., wyd. Lex 2010),

„znamię subiektywne obrony koniecznej pozwala także na pozostawienie poza sytuacjami objętymi obroną konieczną przypadków tzw. sprowokowanej obrony koniecznej, a więc działań mających na celu np. likwidację przeciwnika przez sprowokowanie go do zamachu i wykorzystanie do realizacji swojego celu instytucji obrony koniecznej (zob. A. Zoll - Kodeks karny. Komentarz; teza 36 do art. 25 k.k. wyd. Zakamycze 2004).

Wyrok SA w Gdańsku z dnia 19 listopada 2013 r., II AKa 317/13

Standard: 40658 (pełna treść orzeczenia)